در اختلال شخصیت ضد اجتماعی (ASPD) با عدم توجه و همراهی با دیگر افراد مشخص می گردد. افرادی که به اختلال شخصیت ضد اجتماعی مبتلا هستند به درست یا غلط توجه چندانی ندارند یا اصلاً توجه ندارند. آنها تضاد دارند و غالباً به طور احساسی عمل نمی کنند. افراد مبتلا به این اختلال ممکن است دروغ بگویند، رفتاری پرخاشگرانه یا خشونت آمیز داشته باشند و در فعالیت های جنایی شرکت کنند.
اختلال شخصیت ضد اجتماعی چیست؟
اختلال ضد اجتماعی در مردان بیشتر از زنان دیده میشود و در آن فرد حالتی تخاصمی نسبت به دیگران دارد.
این اختلال که گاهی به اختصار ASPD نیز خوانده میشود، نوعی بیماری روانی است که فرد نمی‌تواند خودش را با عرف اجتماعی منطبق نماید و نسبت به این کار خود هیچ احساس اشتباهی ندارد. با آنکه در این بیماری، فرد بیمار حتی با دانش و از عمد رفتار خود را ادامه میدهد، نمیتوان او را یک فرد فاسد و شرور تلقی کرد، بلکه از او بیشتر به عنوان یک ناسازگار یاد میشود.
ویژگیهای بالینی اختلال شخصیت ضد اجتماعی:
خصوصیات عمده این اختلال عبارتند از ناتوانی در برقراری روابط محبت آمیز، اعمال خلق الساعه، فقدان احساس گناه و ناتوانی در عبرت گرفتن از اتفاقات ناجور. شخصیتهای ضداجتماعی معمولاً با ظاهر عادی، حتی فریبنده و راضی کننده مشاهده میشوند، اما معمولاً در زندگی گذشته آنان اختلال عملکرد در بسیاری از زمینههای زندگی دیده میشود.
دروغگویی، فرار از مدرسه و منزل، دزدی، نزاع، سوء مصرف دارو و فعالیتهای غیرقانونی یافت میشود که شروع آنها از دوره کودکیشان گزارش میشود.
شخصیتهای ضد اجتماعی اضطراب و افسردگی از خود نشان نمیدهند که با موقعیت آنان هماهنگی ندارد. توضیحات خودشان در مورد رفتار ضد اجتماعیشان آنان را آدمهای تهی و کوته فکر نشان میدهد.
تهدید به خودکشی و اشتغال ذهنی با ناراحتیهای جسمانی در آنان شایع است. این بیماران در غالب موارد معاینه کننده را با هوش کلامی خود تحت تاثیر قرار میدهند.
شخصیتهای ضد اجتماعی حقیقت را نمیگویند و نمیتوان در مورد انجام وظایف و رعایت اصول اخلاقی به آنان اعتماد کرد. بیمبالاتی جنسی، بد رفتاری با همسر و فرزند و رانندگی در حال مستی از حوادث معمول در زندگی این بیماران است.
این بیماران توانایی مهر ورزیدن و وفاداری نسبت به هیچکس را ندارند و احساس همدلی نسبت به قربانیان جنایات خویش نمیکنند.
این افراد برای رفتار غیر مسئولانه و گاهی شرورانه خود احساس گناه نمیکنند و در مورد اعمال خلاف خود ظاهراً چیزی بر آنان تاثیر نمیگذارد، مگر دلخوری اندکی از بابت گرفتار شدن خودشان.
این افراد در به بازی گرفتن دیگران بسیار استادند و به راحتی میتوانند دیگران را برای شرکت در طرحهایی که برای به دست آوردن پول و شهرت نزدیکترین و آسانترین راه شمرده میشوند، راغب سازند، که معمولاً موجب خسارتهای مادی و شرمساری اجتماعی و یا هر دوی آنها میشود. یکی از یافته های قابل ملاحظه در مورد این اشخاص فقدان پشیمانی نسبت به اعمال نادرستی است که انجام دادهاند، یعنی به نظر میرسد که این بیماران فاقد وجدان هستند.اختلال شخصیت ضد اجتماعی وقتی که شروع شد، سیر بدون پسرفت دارد و اوج آن معمولاً در اواخر نوجوانی است. در این بیماران شکایتهای جسمی متعدد، افسردگی، الکلیسم و سوء مصرف دارو شایع است.
چگونه می‌توان این اختلال را تشخیص داد:
در این وضعیت می‌توان شرایطی را در فرد مشاهده کرد که در آن، او هیچ اهمیتی نسبت به عرف یا صحیح و غلط قائل نیست. دروغگویی و خرده دزدی از جمله رفتارهایی است که معمولا به آسانی از آنها سر می‌زند. اینگونه به نظر میرسد که این اختلال از دوران کودکی به همراه بیمار بوده است و تا بزرگسالی هم او را تعقیب میکند.
آنها هیچگونه اضطراب یا عذاب وجدانی نسبت به اعمال خود نداشته و به دیدگاهی که جامعه نسبت به آنان دارد، اهمیتی نمی‌دهد. ممکن است به راحتی و با بی ادبی، الویت‌ها و حقوق اجتماعی دیگران را پایمال کرده و به این کار خود نیز ادامه دهند. معمولا در مسائل مالی کاملا بدهکار هستند و ذهن آنها توانایی درک چرایی انجام ندادن کارهای بد را ندارد. ممکن است این افراد حتی اخلاقیات را کنار گذاشته و رفتارهایی که بسیار تابو هستند، مانند کتک زدن کودکان یا شکنجه دادن حیوانات را با خیال راحت انجام دهند. برخی این رفتار آنها را به عمد و گونه‌ای تلاش برای جداسازی خودشان از عمومیت اجتماع می‌دانند.
رضایت شخصی تنها مسئله‌ی قابل درک برای این افراد می‌باشد. آنها در عین رفتارهای نامتعارف میتوانند کاملا حالتی دوستانه داشته باشند و یا حتی حرف‌هایی دلفریب بزنند و اینگونه نظرهای بسیاری را نسبت به خود جلب کنند اما پس از مدتی شخصیت واقعی خود را نشان داده و به شخص مقابل ضربه بزند. با آنکه این افراد از سنین پایین چنین خصوصیت‌هایی دارند، تا رسیدن به بزرگسالی نمیتوان با یقین گفت که شخص مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی است.
علائم اختلال شخصیت ضد اجتماعی غالباً در دوران کودکی آغاز می شود. اگرچه این بیماری اغلب تا اواخر زندگی تشخیص داده نمی شود. در دوران کودکی، معمولاً کسانی که به این اختلال مبتلا می شوند، دچار خشم شدید می شوند، نسبت به حیوانات ظلم نشان می دهند و توسط همسالان خود به عنوان قلدر معرفی می شوند.
اگرچه این بیماری ممکن است از کودکی شروع شود. اما نمی توان آن را به طور رسمی قبل از 18 سالگی تشخیص داد. در کودکانی که این علائم را دارند، اختلال سلوک تشخیص داده می شود. برای تشخیص ASPD، فرد باید بی اعتنایی و نقض حقوق دیگران را قبل از 15 سالگی نشان دهد. این بی توجهی با نشان دادن حداقل یکی از هفت علائم نشان داده می شود:
- نادیده گرفتن امنیت خود و دیگران
- عدم رعایت قوانین
- رفتار تکانشی
- تحریک پذیری و پرخاشگری
- عدم پشیمانی از اعمال
- دروغ یا دستکاری دیگران برای سود یا سرگرمی
- الگوی بی مسئولیتی
علاوه بر نمایش حداقل یکی از این علائم، فرد باید حداقل 18 سال داشته باشد و در نتیجه یک بیماری دیگر مانند: اختلال دوقطبی تا اسکیزوفرنی رفتار ضد اجتماعی از خود نشان ندهد.
به گفته برخی از منتقدان، معیارهای تشخیصی DSM بیش از حد بر رفتارهای مربوط به اقدامات مجرمانه متمرکز شده است. از یک استراتژی بقا محافظت می کند. به همین دلیل، ممکن است شیوع این اختلال بیش از حد بیان شده باشد.
دلایل ابتلا به شخصیت ضد اجتماعی:
هدایت جامعه برای دروغ گفتن و نجات پیدا کردن از مخصمه، تنهایی در کودکی، تحت تاثیر شخصی قرار گرفتن، کودکی خشن و رفتار مشابه در والدین، از دلایلی است که باعث ایجاد این اختلال میشود. سختگیری، پرخاش و اختلاف و لجبازی در خانواده نیز می‌تواند از دلایل دیگر این وضعیت باشد.
علائم اختلال شخصیت ضد اجتماعی:
) ناتوانی برای سازگاری با موازین اجتماعی در ارتباط با رفتار قانونی که با دست زدن به اعمال تکراری که زمینه را برای دستگیری فراهم میکند، ظاهر میشود.
۲) فریبکاری، که با دروغگویی مکرر، استفاده از نامهای غیرواقعی یا گوشبری برای نفع و لذت شخصی مشخص میشود.
۳) رفتار تکانشی و ناتوانی برای طرحریزی پیشاپیش.
۴) تحریکپذیری و پرخاشگری، که با نزاع و حملات فیزیکی مکرر تظاهر میکند.
۵) بی احتیاطی نسبت به ایمنی خود و دیگران.
۶) نداشتن احساس مسئولیت مستمر، که با ناتوانی مکرر برای حفظ رفتار شغلی باثبات یا احترام گذاشتن به تعهدات مالی تظاهر میکند.
۷) فقدان احساس پشیمانی که با بیتفاوتی یا دلیل تراشی نسبت به آزار، بدرفتاری، یا دزدیدن مال دیگران تظاهر میکند.
درمان اختلال شخصیت ضد اجتماعی:
درمان این بیماری به دلیل الزام متقاعد کردن بیمار، پروسه‌ای سخت و طولانی به شمار می‌آید. از آنجایی که این شخص دارای حس همدلی و همفکری نیست، سختی مراحل کار بسیار بیشتر میشود. درمانگر باید ریشه‌ی این بیماری را پیدا کرده و سپس با ایجاد چالش و تخریب الهامات سابق و اتفاقات گذشته، قابلیت همصحبتی با بیمار را به دست بیاورد. متاسفانه دارویی شناخته نشده که تاثیر مثبت زیادی برای کمک به درمانگر داشته باشد، تنها داروهای کنترل خشم پیشنهاد شده که از رفتارهای غیرقابل پیشبینی بیمار جلوگیری کند.
درمان اختلال شخصیت ضد اجتماعی دشوار است. اما برای برخی از افراد، درمان پیگیر و دقیق در طولانی مدت ممکن است مفید باشد. به دنبال رواندرمانگران با تجربه در زمینه درمان اختلال شخصیت ضد اجتماعی باشید. درمان به مشکلات خاص هر فرد، تمایل وی برای شرکت در درمان و شدت علائم بستگی دارد.
روان درمانی
روان درمانی می تواند برای درمان اختلال شخصیت ضد اجتماعی استفاده شود. روان درمانی های کوتاه مدت می تواند شامل مدیریت خشم و پرخاشگری، ایجاد مهارت های زندگی و درمان سوء مصرف الکل یا مواد مخدر باشد. رواندرمانی های بلند تجربیات تروماتیک کودکی، تعارض های حل نشده و شکل دهی شخصیت سازگار را مد نظر قرار می دهد .
اما روان درمانی همیشه موثر نیست. خصوصاً اگر علائم شدید باشد و فرد نتواند بپذیرد که در بروز مشکلات نقش جدی دارد.
دارو درمانی
هیچ دارویی برای درمان اختلال شخصیت ضد اجتماعی به طور خاص توسط سازمان غذا و دارو تأیید نشده است. درمانگر ممکن است داروهایی را برای شرایطی که گاهی اوقات با اختلال شخصیت ضد اجتماعی مرتبط است مانند اضطراب یا افسردگی یا علائم پرخاشگری تجویز کند. بعضی از داروها معمولاً با احتیاط تجویز می شوند زیرا احتمال سوء مصرف وجود دارد.
در اینستاگرام ما را دنبال کنید تا هر روز با مطالب بسیار مفید خانم دکتر واثقی، بتوانید یه زندگی آرامبخش را تجربه کنید.
لینک اینستاگرام
