دوست خیالی کودک، فردی غیر واقعی است که کودک با او حرف می زند ، بازی می کند، حتی بعضی از کودکان با آنها مشورت می کنند و یا زمانی نبود آنها را احساس می کنند، که نشانهای از یک تخیل سالم و فعال کودک است.
دوست خیالی چیست؟
دوست خیالی شکل گرفته در ذهن کودک، میتواند هر نوع تصویر، ماهیت و اندازهای داشته باشد.
شاید دوست خیالی فرزند شما، یک انسان، حیوان، شخصیت کارتونی، یا تجسمی از یک اسباب بازی مورد علاقه کودک باشد، خیال پردازی کودکان حد و مرز ندارد.
این دوست خیالی ممکن است در خانه همراه کودک زندگی کند یا در موقعیتهای خاصی ظاهر شود.
دوست خیالی بدون هیچ دلیل قابل درکی ظاهر میشود و دوباره بدون دلیلی خاصی موقتا دور میشود.
از نظر زمانی ممکن است دوست خیالی فقط چند ماه با کودک باشد یا امکان دارد دوستی کودک با او تا سه سال نیز طول بکشد.
ویژگی های دوستان خیالی:
دوست خیالی فرزند شما می تواند کسی باشد که:
به او گوش کرده و حمایتش کند.
با کودک شما بازی می کند.
کارهایی انجام دهد که کودک شما نمی تواند انجام دهد.
او خاص است و فقط به فرزند شما تعلق دارد.
فرزندتان را قضاوت نمی کند و او را مقصر نمی داند.
چرا کودکان دوستان خیالی دارند؟
کودکان به طور طبیعی تخیل دارند و تخیلات برای سلامتی روانی آنها مفید است. بچه هایی که دوستان خیالی دارند از بودن در کنار آنها لذت زیادی میبرند.
گاهی اوقات دوستان خیالی خلأی را پر می کنند که سایر همبازیان قادر به انجام آن نیستند.
آیا داشتن دوست خیالی خطرناک است؟
تحقیقات نشان میدهد که حدود 65 درصد از کودکان در کودکی یک دوست نامرئی داشتهاند.
بنابراین، اگر فرزندتان دوستی از دنیای خیال و رویا دارد، تنها نیست. احتمال داشتن دوستان خیالی در کودکان اول خانواده و تک فرزندها، بیشتر از سایرین است.
شاید به این دلیل باشد که آنها بیشتر از سایر کودکان به تنهایی بازی میکنند.
دوستانی که خیالی هستند، حاصل رشد سالم و فعال تخیلات کودکانه میباشند.
داشتن دوست خیالی یک روش عالی برای ابراز احساسات و یک همبازی برای تمرین مهارت های اجتماعی کودکان می باشند.
به طور کلی از هر سه کودک دو نفر دوستانی خیالی دارند، بنابراین به احتمال زیاد فرزند شما در مرحله ای از رشد، یک دوست خیالی خواهد داشت.
داشتن دوست خیالی نه نشانه تنهایی، بلکه نشانه خلاقیت در کودک است.
مشاهده حرف زدن کودک با فردی نامرئی برای والدین، از این جهت که نگران تنهایی کودک میشوند، نگران کننده است.
از آنجا که داشتن یک دوست خیالی و نامرئی میتواند جایگزینی برای روزهای بدون همبازی واقعی باشد، اما لزوماً به این معنی نیست که در زندگی واقعی، کودک ناراحت و تنهاست.
در واقع، تحقیقات ثابت کردهاند که به نفع کودکان است که حداقل یک دوستی خیالی داشته باشند.
گاهی اوقات کودک حرفی را میزند یا کاری انجام می دهد که نباید انجام میداد، در این حالت ممکن است دوستان خیالی خود را مقصر جلوه دهد.
در این جور مواقع بهتر است کاملا جدی به کودکتان بگوئید: دوستی که خیالی است، نمی تواند این کار را انجام دهد و به آرامی از او بخواهید که اگر مثلا جایی را کثیف کرده، خودش آن جا را تمیز کند.
در تعداد بسیار کمی از کودکان داشتن دوستی که خیالی است ممکن است نشان دهنده وجود یک مشکل باشد.
اگر دوست خیالی کودک چیزهای بیرحمانه یا نفرتانگیز به کودک بگوید یا او را تشویق به رفتار بد کند، این نیز میتواند باعث نگرانی شود.
اگر فکر می کنید که داشتن دوستی خیالی کودک نگران کننده است، به عنوان مثال اگر بعد از یک ضربه یا تصادف، این دوست خیالی ظاهر شده و یا اگر این دوست خیالی بسیار بدجنس است و کارهای خطرناکی انجام می دهد، توصیه می شود سریعا با یک پزشک یا روانشناس مشورت کنید.
وجود دوستی که خیالی است تقریباً همیشه بخش طبیعی و سالم، در روند رشد کودک است و به ندرت، میتواند نشانهی یک مشکل عمیق در کودک شما باشد.
گاهی اوقات، کودکانی که دچار آسیب روحی و روانی شدهاند از این روش برای جدایی از دنیای واقعی استفاده میکنند.
در نهایت، اگر دوست خیالی مانع معاشرت با بچههای دنیای واقعی شود، به ویژه در سنین بالاتر، دیگر برای کودک مفید نیست.
بیشتر بدانید:
حرف زدن با خود نشانه ی بیمار روانی است؟
خشونت رسانه ای کودکان و نحوه ی برخورد با آن
چگونه با لجبازی کودکان برخورد کنیم؟
مزایای داشتن دوست خیالی:
۱- کمک به گسترش دایرهٔ لغات در صحبت کردن:
طبق بررسیها، محققان به این نتیجه رسیدند که کودکان در صحبت کردن با دوست خیالی خود واژگان پیچیدهتری را به کار میبرند، حتی اگر دوستان خیالی آنها به نظرشان انسان نباشد.
۲- کودک شما همیشه همبازی دارد:
شاید شما پدر و مادری باشید که عاشق بازی با کودک خود است، اما نباید فراموش کنید شما که همیشه زمان و حوصلهی لازم برای بازی با او را ندارید.
داشتن دوست خیالی باعث میشود کودک شما همیشه سرگرم بازی با کسی یا چیزی باشد.
۳- بهبود مهارتهای اجتماعی با کمک دوست خیالی:
اگر چه یک دوست خیالی واقعی نیست، اما تعامل بین کودک با دوست خیالی واقعی است.
هرچه کودک شما با چیزی بیشتر تمرین کند، در این کار مهارت بهتری خواهد داشت.
مطالعهات این موضوع را تأیید میکند و حاکی از آن است که دوست خیالی به کودکان در روابط واقعی و در مراحل بعدی زندگی کمک میکند.
به دلیل آن که این موقعیتهای وانمودی اجتماعی به کودک شما اجازه میدهد تا یک بحث دو طرفه با دوست خیالی انجام دهد، در نتیجه کودک احساسات شخص دیگری را در دنیای واقعی بهتر درک مینماید.
۴- افزایش اعتماد به نفس کودک:
داشتن شخص دیگری در مراحل زندگی، همیشه باعث دلگرمی است و باعث میشود راحتتر در مقابل موانع، ایستادگی کنیم.
چرا که هر لحظه احساس می کنیم همواره یک نفر یا یک چیز پشتیبان و حامی ماست. همین موضوع برای کودکان هم صدق میکند.
۵- بهبود تفکر انتزاعی در کودک:
در زندگی آیندهٔ کودک شما مفاهیم انتزاعی بسیار زیادی وجود خواهد داشت که نیاز به تجسم دارند.
بدون شک کودکانی که چنین دوستانی دارند در آینده در این مهارت از بقیه یک سر و گردن جلوتر خواهند بود.
حتما بخوانيد :
معایب داشتن دوست خیالی:
۱- انجام کارهای خطرناک توسط کودک:
یکی از مواردی که والدین از آن میترسند، کیفیت تاثیر دوست خیالی بر روی فرزندشان است.
این که چگونه این دوست خیالی بر فرزندشان تأثیر میگذارد.
اکنون واضح است که دوست خیالی محصول تصورات اوست. اما این بدان معنا نیست که دوست خیالی باید دوست خوبی باشد، میتواند دوست بدی هم باشد.
اگر والدین متوجه شدند که مسائل به سمت مسائل ناخوشایندی پیش میرود، قطعاً باید با یک متخصص روانشاس و مشاور تماس بگیرند.
۲- کودک از جامعه کنارهگیری می کند:
داشتن یک چنین دوستی میتواند کودک را از تمایل به برقراری ارتباط با دوستان واقعی خود دور کند و بدیهی است که این خوب نیست.
همانطور که دیدیم، داشتن دوست خیالی میتواند مفید باشد، ولی مهمتر از آن این است که دوست خیالی زندگی اجتماعی کودک را خدشهدار نکند.
این وظیفهی هر پدر و مادری است که مطمئن شود کودک با یک دوست خیالی از جامعه کنار نمیرود. یادمان باشد تعاملات انسانی و اجتماعی برای کودکان بسیار مهم است.
۳- دنیای فانتزی کودک به واقعیت تبدیل می شود:
خلاق بودن و خیال پردازی دو ویژگی عالی برای کودکان است و باید آنها را گرامی بدارند.
اما اگر کودکان، خود را در تخیلشان گم کنند و نتوانند واقعیت را از آنچه در ذهنشان تصور می کنند جدا کنند، ممکن است دچار مشکلات جدی شوند.
۴- کودک ساکت می شود:
کودکان به دلایل زیادی اغلب میتوانند ساکت باشند. گاهی اوقات کودک فقط خجالتی است و فوق العاده پرحرف نیست.
اما گاهی اوقات کودک به این دلیل ساکت است که فقط با دوستی خیالی خود در ذهن خودش صحبت میکند و اگر این اتفاق زیاد بیافتد ممکن است کودک با چالش مواجه شود.
کودکان به تعامل واقعی با اجتماع نیاز دارند و والدین باید بر آن اصرار داشته باشند.
مطمئناً، والدین باید به آرامی با کودک برخورد کنند و او را تشویق نمایند که بیشتر صحبت کند؛ به گونهای که کودک احساس نکند مورد حمله قرار میگیرد.
بهتر است این کار را شما با ملاقات با دوست خیالی او آغاز کنید.
۵- کودک مورد آزار و اذیت قرار میگیرد:
یکی از دلایل عمده نگرانی والدین در مورد فرزندانی که یک دوست خیالی دارند، این واقعیت است که اگر دوستان یا همکلاسیهای کودک در مورد این دوست اطلاعاتی کسب کنند، ممکن است در نهایت بچه را اذیت و آزار نمایند.
هیچ پدر و مادری دوست ندارد که همسالان کودکشان با فرزندشان بدرفتاری کنند، بنابراین طبیعی است که این اتفاق، مورد نگرانی آنها باشد.
بعضی اوقات والدین نمیتوانند آنچه را که بین فرزندشان و کودکان دیگر در جریان است کنترل کنند، اما میتوانند با احتیاط به کودک خود بگویند که شاید بهتر باشد دوست خیالی خود را مخفی نگه دارد.
۶- سلب مسئولیت از خود:
این بسیار مهم است که به کودکان آموزش داده شود مسئولیت کارهای خود را از سنین پایین به عهده بگیرند.
اگر کودکی از دوست خیالی خود برای خلاص شدن از مسئولیت خود استفاده میکند و آن را سرزنش میکند، پس این موضوع میتواند مشکلساز باشد.
والدین باید از درک این موضوع توسط کودک اطمینان حاصل نمایند که هر کاری که او انجام میدهد، صرف نظر از اینکه توسط یکی از دوستان خیالی یا واقعی اش پیشنهاد شده، باز هم انتخاب خود اوست و او مسئول عواقب آن است.
بعضی از بچهها فقط یک یا دو ماه با دوست خیالی خود معاشرت میکنند، در حالی که برای بعضی دیگر حتی ممکن است سه سال طول بکشد.
اگر والدین احساس کنند که این مدت کمی بیشتر از حد معمول طول کشیده، دریافت مشاوره و راهنمایی از یک متخصص روانشناس یا رواندرمانگر ضرورت پیدا می کند.
ما را در اینستاگرام دنبال کنید .
دکتر زهره واثقی، دکترای تخصصی روانشناسی، مؤلف کتاب های “چطور مردها را بشناسیم” و “کنترل خشم”، عضو انجمنهای مطالعات سالمندی و روانشناسی سلامت ایران و همچنین مشاور خانواده و زوج درمانگر، اضطراب، افسردگی، وسواس، مشاور کودک، اختلالات یادگیری کودک و مشاوره فردی میباشد.
پیشنهاد ما برای مطالعه
با کودکان بیشفعال چه کنیم؟
چطور استعداد کودکمان را کشف کنیم و آنها پرورش بدهیم
0
0
رای ها
امتیازدهی به مقاله