آمارها در ایران حاکی از شیوع روزافزون افسردگی در کشور است. به گفتهی وزیر بهداشت به نقل از همشهری آنلاین، بیش از ۱۲درصد مردم ایران افسرده هستند. برخی افراد در طول زندگی شاید فقط یکبار به این وضعیت دچار شوند، در حالیکه افسردگی برای بسیاری دیگر یک وضعیت تکرارشونده است. هر دورهی این بیماری در صورت عدم درمان ممکن است چند ماه تا چند سال ادامه پیدا کند. افراد مبتلا به افسردگی حاد حتی احتمال دارد به درجهای از ناامیدی برسند که دست به خودکشی بزنند. این در حالی است که شناخت علائم افسردگی نقش بهسزایی در پیشگیری از افزایش وخامت این بیماری دارد.
افسردگی مانند سایر اختلالات روانی با علائمی همراه است که روند عادی زندگی روزمره را تغییر میدهند.
۱. تغییرات خواب
بسیاری از مبتلایان به افسردگی با تغییرات الگوی خواب مواجه میشوند. تغییر الگوی خواب گاهی به شکل بی خوابی و گاهی به شکل خواب زیاد و بیشتر از حد معمول بروز میکند. صبح خیلی زود بیدار شدن از جمله علائم شایع در افسردگیهای حاد است.
۲. تغییرات اشتها
گاهی مبتلایان به افسردگی در قالب مکانیسم مقابله، به کمخوری یا پرخوری روی میآورند. این تغییر اشتها میتواند منجر به کاهش وزن یا افزایش وزن شدید شود.
۳. عدم تمرکز
برخی مبتلایان به افسردگی حاد قادر به تمرکز نیستند (عدم تمرکز). گاهی این افراد در روزنامه خواندن یا دنبال کردن ماجراهای سریال های تلویزیونی نیز دچار مشکل میشوند و تصمیم گیری حتی تصمیمات پیشپاافتاده، برایشان دشوار میشود.
۴. کمبود انرژی
مبتلایان به افسردگی معمولا احساس خستگی شدید میکنند، در فکر کردن کُند میشوند و قادر به انجام فعالیتهای عادی روزمره نیستند.
۵. بیعلاقگی
مبتلایان به افسردگی ممکن است علاقهی خود را به انجام فعالیتهای عادی روزمره از دست بدهند یا ظرفیت تجربهی خوشی و لذت را نداشته باشند. این افراد حتی احتمال دارد به بی اشتهایی یا عدم تمایلات جنسی دچار شوند.
۶. کمبود اعتمادبهنفس
یکی از علائم افسردگی، کمبود اعتماد به نفس است. مبتلایان به افسردگی مدام در فکر کاستیها و ناکامیهایشان هستند و احساس گناه و درماندگی شدید میکنند. افکاری مانند «من یه بازندهام.» یا «دنیا جای خیلی ترسناکیه.» بر ذهن این افراد چیره میشود.
۷. ناامیدی
افسردگی موجب میشود فرد احساس کند دیگر هیچ اتفاق خوشایندی در راه نیست. معمولا به دنبال این منفی، افکار خودکشیگرایانه بروز میکنند که باید بسیار جدی گرفته شوند.
۸. تغییرات حرکتی
برخی مبتلایان به افسردگی به لحاظ قوای جسمی تحلیل میروند یا دچار بیقراری حرکتی میشوند، مثلا ممکن است صبح خیلی زود بیدار شوند و ساعتها در اتاق قدم بزنند.
۹. دردهای جسمی
عدهای از مبتلایان به افسردگی به جای اینکه از احساسات اندوهبار خود حرف بزنند، مدام از سردرد یا مشکلات معده شکایت میکنند.
تشخیص افسردگی موضوع پیچیدهای است، چرا که گاهی دورههای افسردگی بخشی ازاختلال دو قطبی یا سایربیماری های روانی محسوب میشوند. اما اینکه فرد افسرده علائم خود را چگونه توصیف میکند، اغلب اوقات ریشهی فرهنگی دارد. در جوامع غربی، مبتلایان به افسردگی معمولا دربارهی حالات یا احساساتشان حرف میزنند. اما در جوامع شرقی، معمولا به دردهای جسمی اشاره میشود. به همین دلیل توصیه میشود افراد به درمانگرانی مراجعه کنند که از فرهنگ خودشان هستند یا درک بالایی از پیشینهی فرهنگی بیمار دارند.