اختلال شخصیت خودشیفته (Narcissistic Personality Disorder) یکی از انواع مختلف اختلالات شخصیت است. نوعی اختلال روانی که در آن فرد دارای حس خود بزرگ بینی است. توجه و تحسین بیش از حد نسبت به خود دارد. همدلی اش با دیگران ضعیف است و دارای روابط آشفته ای است. این افراد دارای اعتماد به نفس کاذبی هستند که در زیر نقاب اعتماد به نفس بالا، عزت نفسی شکننده نهفته است که در برابر کوچکترین انتقادی آسیب پذیر هستند

اختلال شخصیت چیست؟

بهتر است پیش از آنکه درباره اختلال شخصیت خودشیفته صحبت کنیم، بدانیم که «اختلال شخصیت» یعنی چه و به چه شرایطی گفته می‌شود.
اختلال شخصیت یک مشکل روانشناختی خاص و ویژه است که با بروز آن، رفتار، افکار و عملکرد فرد تغییر می‌کند. افرادی که با اختلالات شخصیت، از هر نوعی، برخورد می‌کنند، در درک موقعیت افراد دیگر و برقراری ارتباط با آن‌ها دچار مشکل می‌شوند. بنابراین این اتفاق به شکل کاملا مستقیم بر کیفیت عملکرد و برقراری ارتباط آن‌ها با دیگران اثرگذار است.
انواع گوناگونی از اختلال شخصیت وجود دارد که هر کدام تحت شرایط خاص یا در موقعیت ویژه‌ای بروز می‌کنند. این اختلالات می‌توانند زندگی عادی و طبیعی افراد را مختل کنند و باعث بروز مشکلات مهم شوند.
به‌طورکلی اختلال شخصیتی چیزی است که تحت شرایط خاص و ویژه در برخی افراد نمایان می‌کند و می‌تواند نحوه فکر، رفتار و عملکرد دیگران را مشخص کرده یا کنترل کند.

اختلال شخصیت خودشیفته چیست؟

اختلال شخصیت خودشیفته یک اختلال شخصیتی است که در آن افراد غرور کاذب داشته و به شدت محتاج توجه و تمجید دیگرانند. این افراد معمولا هنگامی که از آنها تعریف و تمجید نمی شود نا امید و ناراحت می شوند چرا که فکر می کنند سزاوار توجه فراوان اند. اطرافیان افراد خودشیفته آنها را مغرور دانسته و از بودن در کنار آنها لذت نمی برند. خودشیفتگی ممکن است سبب بروز مشکلاتی در مدرسه، محل کار و روابط شود. اگرچه این اختلال با گفتگو درمانی و بهبود سبک زندگی قابل کنترل است.

این افراد عموما عزت نفس بالایی دارند و بر این باور اند که بر دیگران ارجعیت داشته و متفاوت تر از دیگران اند. با این حال به شدت به تعریف و تمجید نیاز داشته و معمولا افراد انتقاد پذیری نیستند. افراد خودشیفته به بزرگ نمایی استعداد ها و دستاورد های خود و از طرفی کم اهمیت جلوه دادن استعداد های دیگران تمایل دارند. به طور کلی همیشه درگیر قدرت، زیبایی و موفقیت هستند. همچنین ممکن است درگیر رفتار های تکانشی مانند قمار یا رابطه ی جنسی پر خطر شوند.

علل اختلال شخصیت خودشیفته:

بر اساس تحقیقات انجام شده، ژنتیک می تواند نقش زیادی در ایجاد این اختلال داشته باشد.

عوامل محیطی نیز می توانند تاثیر زیادی در شکل گیری این اختلال داشته باشند. مانند:

• مورد سوء استفاده یا بی توجهی قرار گرفتن در دوران کودکی
•  اهمیت بیش از حد به کودک و نازپرورده بار آوردن او
•  انتظارات غیر واقعی والدین
•  بی قید و بندی در امور جنسی (اغلب با خودشیفتگی همراه است.)
•  تاثیرات فرهنگی

علائم اختلال شخصیت خودشیفته:

خودبزرگ‌بینی:
مشخص‌ترین و اولین ویژگی در افرادی با اختلال شخصیت خودشیفته خودبزرگ‌بینی است. این افراد خودشان را یک شخصیت بسیار خاص و مهم می‌دانند که همه‌چیز باید در اختیار و برای آن‌ها باشد. به همین دلیل توانایی شنیدن حرف مخالف را ندارند و در برابر هر چیزی که برای آن‌ها محدودیت ایجاد کند، خشمگین می‌شوند.

انتقادناپذیری:
افرادی با اختلال شخصیت خودشیفته اصلا انتقادپذیر نیستند! آن‌ها در برابر هر نوع نقد شدن از سوی دیگران مقاومت می‌کنند و برخورد تندی را از خودشان نشان می‌دهند. سطح بسیار پایین انتقادپذیری این افراد، به دلیل خودبزرگ‌بینی آن‌هاست و حتی ممکن است در برابر انتقادها خشمگین شوند یا برخوردهای تندی را بروز دهند.

رفتار استثمارگونه:
رفتار استثمار گونه یکی دیگر از ویژگی‌های این گروه از افراد است که مشکلات بسیاری را برای خود آن‌ها و اطرافیانشان ایجاد می‌کند. رفتار استثمارگونه به این شکل بروز می‌کند که این افراد همه اطرافیان خود را در خدمت و برای خودشان می‌خواهند. آزادی فردی افراد را سلب می‌کنند و آن‌ها را تا جایی‌که نفعی ببرند، درکنار خود نگه می‌دارند.

 تصور غیرواقعی از خود:
این افراد تصور عجیب و غیرواقعی از خود دارند که آن‌ها را در رویای غیرحقیقی درباره خودشان غرق می‌کند. از آنجایی که فرد خودشیفته خود را فردی تصور می‌کند که بی‌نظیر است، همیشه در یک تصور رویایی و غیرواقعی از خودش قرار دارد که این اختلال را در او تقویت می‌کند.

مستعد افسردگی:
افرادی با اختلال شخصیت خودشیفته مستعد افسردگی هستند. آن‌ها در برابر هر موقعیت و شرایطی فشار زیادی را تجربه می‌کنند و در صورت مواجهه با یک مخالفت کوچک، به سمت افسردگی می‌روند.

اعتمادبه‌نفس شکننده:
اگرچه در ظاهر میزان اعتمادبه‌نفس افرادی با اختلال شخصیت خودشیفته  بسیار بالاست، اما اهتمادبه‌نفس شکننده‌ای دارند و ممکن است در هر حالتی نسبت به این احساس خود دچار تزلزل شوند.

روابط ناپایدار:
ارتباطات افرادی که به اختلال شخصیت خودشیفته دچار هستند کاملا ناپایدار است و عموما با درگیری مواجه می‌شئود. این افراد به‌راحتی آدم‌های اطراف خودشان را از دست می‌دهند.

درمان اختلال شخصیت خودشیفته:

درمان خودشیفتگی می تواند بسیار چالش برانگیز باشد. این افراد در مقابل درمان مقاومت می کنند زیرا نمی توانند مشکل و آسیب پذیری خود را بپذیرند. جلسات مشاوره و روان درمانی برای این افراد می تواند بسیار مفید واقع شود. انواع مختلفی روان درمانی برای مقابله و درمان این نوع اختلال وجود دارد.

پیشگیری از اختلال شخصیت خودشیفته:

از آنجایی که علت اختلال شخصیت خودشیفته ناشناخته است راه معینی برای پیشگیری از آن وجود ندارد. با این حال موارد زیر ممکن است کمک کننده باشد:

•  اطلاع از مشکلات روحی روانی کودکان و اقدام سریع برای معالجه آن
•  شرکت در کلاسهای خانواده درمانی، تا بتوانید روشهای سالم مقابله و کنار آمدن با مشکلات عاطفی را بیاموزید.
•  شرکت در کلاسهای فرزند پروری
• در صورت نیاز می توانید از درمانگران یا مددکاران اجتماعی راهنمایی بگیرید.

ما را در اینستاگرام دنبال کنید تا هر روز با مطالب مهم، زندگی تان را بهبود دهید.
لینک اینستاگرام