افراد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید عموما خشمگین، تحریک پذیر، متعصب و جزم اندیش می باشند و مدام به دنبال گردآوری مدارکی اند که دال بر تخلف دیگران باشد. عموم افراد مبتلا به اختلال شخصیت بدگمان، به همسر خود سوءظن دارند و به راحتی بر سر هر موضوعی جار و جنجال راه خواهند انداخت.

آن ها عموما دیگران را مسئول بروز احساسات تند خود می دانند. البته افراد مبتلا به پارانوئید، می توانند به راحتی امور زندگی روزمره و کاری خود را پیش ببرند ولی به لحاظ ارتباطات عاطفی و اجتماعی مدام دچار مشکل خواهند شد، این افراد اغلب شخصیتی منزوی پیدا خواهند کرد.

یکی دیگر از ویژگی های افراد مبتلا به این بیماری آن است که، افراد مبتلا رفتار اطرافیان شان را عموما تهدیدآمیز، تحقیرکننده و مسموم تلقی می کنند. این افراد حتی از کلام عادی اطرافیان شان برداشت های عجیب و غیرواقعی می کنند و بلافاصله از آن ها دچار رنجش می شوند. احساس این که به آن ها خیانت خواهد شد و یا مورد سوءاستفاده قرار خواهند گرفت، لحظه ای تنهای شان نخواهد گذاشت.

اختلال شخصیتی پارانوئید چیست؟

در دسته اول موسوم به A، سه مورد اسکیزوتایپال، اسکیزوئید، پارانوئید مطرح شده است. اختلال پارانوئید با بی‌اعتمادی فراگیر نسبت به دیگران همراه است.

افراد مبتلا به این اختلال، معمولا دچار ترس‌های گوناگون هستند و برای این ترس‌ها توجیه‌هایی تولید می‌کنند.

اختلال شخصیتی پارانوئید ، یکی از شناس‌ترین بیماری‌های روانی است که حتی افراد عامه هم نام آن را شنیده‌اند. در این اختلال روانی، ما با فردی متعصب روبرو هستیم که برای استدلال‌های خود دائما دلیل و توجیه آورده و دیگران را متهم می‌کند. این اتهامات همواره همراه با بدخلقی و دعوا پیش می‌رود. افراد مبتلا به پارانوئید، نمی‌توانند نسبت به چیزی یا کسی بدگمان نبوده و تفکرات مثبتی نسبت به چیزی نشان دهند.
به نظر می‌رسد که بیش از دو و نیم درصد از جامعه، درگیر این بیماری باشد. از آنجایی که آنان همواره حق را به خود می‌دهند، هرگز این احتمال برایشان مطرح نیست که شاید آنها دچار یک بیماری روانی باشند و درنتیجه، برای درمان اقدامی نشان نمی‌دهند.

تشخیص اختلال شخصیتی پارانوئید:

افراد دچار اختلال شخصیتی پارانوئید، دائما نسبت به دیگران نگاهی آغشته به شک و تحقیر دارند و برای کوچک‌ترین رفتار آدم‌ها دائما دلایل عجیب و به دور از واقع می‌آورند. آنها دوست دارند حقیقت همان چیزی باشد که آنها بدان شک و باور دارند و دلایل دیگران را به هیچ عنوان نمی‌توانند بپذیرند. آنها تک تک صحبت‌های طرف مقابل خود را بسیار شخصی برداشت کرده و کوچک‌ترین حرکتی باعث ناراحتی آنها می‌شود و ممکن است رفتاری نامحترمانه از خود نشان دهند. از نظر آنها تمامی افراد قصد فریب و سواسفتاده از آنها را داشته و درنتیجه نه تنها نباید اشتباهات دیگران را بخشید، بلکه باید هرچه سریع‌تر آنها را تلافی کرد.

این افراد هرگز نمی‌توانند انتقادی نسبت به خود را بپذیرند و هرگونه انتقادی را با واکنشی همراه با میزان زیادی خشم نشان می‌دهند. علاوه بر آنکه کوچکترین رفتاری باعث می‌شود آنها احساس کنند لطمه‌ای به اعتبارشان وارد شده، کوچک‌ترین اختلافی نیز باعث ایجاد این تردید می‌شود که دوست و یا همسر آنها، قصد خیانت و جدایی دارد. این مسئله باعث می‌شود علاوه بر آنکه با اعتماد نکردن یه دیگران، نسبت به آنها برتری داشته باشدُ همواره با نگاهی تحقیر آمیز قصد دارند تا برتری خود را به آنها ثابت کنند. همچنان مشخص نیست که این بیماری چگونه در فرد ایجاد شده و انتقال موروثی در این اختلال دیده نشده است.

علائم نشانه‌های اختلال پارانوئید:

• تصور می‌کنند اطرافیان قد سوء‌استفاده و یا فریب او را دارند.
• نسبت به تعهد یا وفاداری دیگران مشکوک هستند.
• از مسائل شخصی زندگی خود به دیگران چیزی نمی‌گویند، می‌ترسند دیگران علیه خودشان از این اطلاعات استفاده کنند.
• به کسی اعتماد نمی‌کنند.
• اطرافیانشان را نمی‌بخشند.
• کینه‌توز هستند.
• انتقاد ناپذیر و بسیار حساس هستند.
• با خشم و عصبانت واکنش نشان می‌دهند.
• هر چیزی را خیلی سریع تلافی می‌‎کنند.
• تصور می‌کنند دیگران قصد حمله به شخصیت آنها را دارند.
• بدون اینکه دلایل واقعی وجود داشته باشد به همسر خود شک کرده و به او خیانت‌کار می‌گویند.

چگونه با فرد پارانوئید رفتار کنیم؟

با توجه به اطلاعاتی که تا این قسمت در مورد بیماری پارانوئید ارائه شد، متوجه شدیم که فرد مبتلا به پارانوئید، رفتارهایی انجام می‌دهد، که متاسفانه هیچ‌کدام از آن‌ها دست خودش نیست. برای حل یا حداقل کاهش میزان آسیب‌رسانی این بیماری به خود بیمار یا اطرافیانش، یکی از راهکارها دانستن چگونگی رفتار با فرد پارانوئید است. زندگی با افراد مبتلا به پارانوئید، بسیار سخت و در برخی موارد غیر قابل تحمل است. متاسفانه طلاق به‌خاطر پارانوئید، یکی از اتفاقات تلخی است، که هم به فرد بیمار و هم همسر و فرزندانش آسیب می‌رساند. بنابراین توصیه می‌کنیم، برای جلوگیری از آسیب‌دیدن بیشتر اگر با چنین فردی در ارتباط هستید، به نکات زیر توجه کنید:

• از انزوای آن‌ها جلوگیری کنید: یکی از اثرات منفی که بیماری پارانوئید روی افراد مبتلا می‌گذارد، منزوی شدن آن‌ها به دلیل تصورات و باورهایی است که نسبت به دیگران دارند. متاسفانه انزوا و تنها ماندن، این بیماری را تشدید می‌کند. پس مانع از منزوی شدن آن‌ها شویم.
• او را به بودن در جمع خانواده و شرکت در فعالیت‌های اجتماعی، تشویق کنیم: یکی دیگر از راهکارهای مفید در برخورد با فرد مبتلا به پارانوئید، تشویق او برای حضور در جمع‌های خانوادگی است. همچنین کاری کنیم تا فرد مبتلا در فعالیت‌های اجتماعی بیشتر از گذشته شرکت کند. ممکن است، بیمار نتواند به راحتی با افراد بزرگسال ارتباط برقرار کند، از این رو بچه‌ها گزینه مناسبی هستند.
• از حیوانات خانگی کمک بگیرید: ارتباط فرد بیمار با حیوانات خانگی، یکی دیگر از روش‌های برخورد با آن‌ها است. مثلا سگ‌های خانگی به دلیل ویژگی وفاداری و محبت، گزینه مناسبی هستند. حضور حیوانات خانگی اضطراب را کاهش داده و به سلامت جسمانی بیمار کمک می‌کند.
• در رفتار با بیماران پارانوئیدی، هرگز در جایگاه قضاوت ننشینیم. برخورد قضاوت‌مندانه با این بیماران به آن‌ها آسیب بیشتری وارد می‌کند.
• در صورتی‌که همسرتان یا فرزندتان دچار این بیماری است، بهتر است در گروه‌های حمایتی که وضعیت آن‌ها مثل شما است، شرکت کنید. همچنین کمک گرفتن از مشاوران و درمانگران این بیماری راهکار مناسب دیگری است. با راهنمایی آن‌ها می‌توانید، وضعیت بیمار را بهتر درک کنید و با موقعیتی که به واسطه‌ زندگی با بیمار دارید، بهتر سازگار شوید.

درمان اختلال پارانوئید:

از آنجایی که شخص نسبت به درمان بی تمایل است، این امکان وجود دارد که با نقش بازی کردن تلاش بر رهایی خود داشته باشد. او می‌تواند شخصیتی کاملا رسمی و موقر را به درمانگر نشان دهد که متفاوت با شخصیت حقیقی اوست. درنتیجه درمانگر باید با زیرکی بیشتری متوجه حضور این اختلال در او باشد. از آنجایی که هرگونه توجیه باعث ایجاد بیشتر شک درون بیمار می‌شود، توصیه می‌کنند که به جای توجیه کردن رفتارها، اشخاص تنها عذرخواهی کنند تا بیمار متوجه عدم وجود قصد و نیتی بد در اطرافیان خود شود.

درمانگر نباید سعی کند بیش از اندازه خود را به بیمار نزدیک کند چرا که این صیمیمت باعث می‌شود او به اشتباه گمان ببرد که این شخص، شخص مناسبی برای اعتماد کردن نیست و قصد دیگری دارد، درنتیجه همواره توصیه می‌شود که درمانگر حالتی جدی داشته و فاصله‌ی خود را نسبت به بیمار حفظ کند. همچنین داروهای ضداضطراب ممکن است در عدم بروز احساس خشم به این افراد کمک کرده و زودتر آنها را به شرایطی نرمال نزدیک کند. هرچند گاهی دیده شده که این بیماری تا آخر عمر، همراه با فرد خواهد بود.

در اینستاگرام ما را دنبال کنید تا هر روز با مطالب بسیار مفید خانم دکتر واثقی، بتوانید یه زندگی آرامبخش را تجربه کنید.
لینک اینستاگرام