خشونت رسانه ای در کودکان
محققان دریافته اند که بسیاری از کودکان در برخورد با همسالان خود اعمال پرخاش گرایانه انجام میدهند .
آنها به این نتیجه رسیده اند که اغلب کودکان این رفتار ها را از تلویزیون یاد گرفته اند و تکرار میکنند .
واقعیت این است که کودکان و خردسالان قبل از سن چهار سالگی بین خیال و واقعیت نمی توانند تمایز قائل شوند .
این کودکان این رفتار ها را عادی می دانند و به صورت ناخودآگاه رفتار اشتباه را انجام می دهند .
البته تمامی برنامه های تلویزیون بد نیستند ،اما باید بدانیم که رسانه ها علاوه بر تاثیر مثبتی که دارند، میتوانند تاثیرات منفی بر روی کودک بگذارند و باعث خشونت رسانه ای در کودکان شوند.
پرخاشگری در کودک
بیشتر اوقات والدین به ما مراجعه می کنند و از خشمگین بودن و پرخاشگری در کودک خود شکایت میکنند .
این والدین می گویند که:
فرزندشان بسیار خشمگین است.
زود از کوره در می رود.
پدر و مادر را کتک می زند .
در تعامل با همسالان خود دچار مشکل است.
نگران فرزند خود هستند و نمی دانند که چطور این مشکل فرزند خود را حل کنند !
پرخاشگری چیست ؟
خردسال به واسطه سن خود نمیتواند هیجان خود را بیان کند، لذا با دست، پا و پرخاش این هیجان را نشان می دهد و این خیلی نرمال است .
در برخی مواقع این پرخاشگری در کودک آنقدر زیاد میشود که والدین را خسته میکند و گاهی نیز والدین پرخاشگری در کودک را با پرخاشگری جواب می دهند .
تاثیرات خشونت رسانه ای بر کودک
1)اتلاف وقت
تلویزیون و رسانه های اجتماعی وقت کودک را می گیرد و کودک دیگر نمی تواند زمانی برای فعالیت های مفید مانند بازی،قصه گویی ،همراهی با دوستان ، خانواده و یا حتی ورزش بگذارد .
نتیجه:
مهارت های اجتماعی ، ذهنی و ارتباطی کودک محدود میشود.
عادات بد در کودک شکل میگیرد.
این کودکان در کنار پدر و مادر همیشه پای ثابت تلویزویون هستند .
این نوع برنامه ها فرصت های تفکر را از کودک سلب میکند .
2)افزایش خشونت
کودکان به طور متوسط ده هزار عمل خشونت آمیز را در تلویزیون می بینند.
چینن تصاویری که شامل قتل و تجاوز میباشد،احساس ترس و وحشت را در خردسال برانگیخته می کند.
بعضی از خردسالان بیشتر در معرض خطر هستند مانند کودکانی که اختلالات عاطفی دارند ، کودکانی که در یادگیری ناتوان هستند ، کودکانی که توسط پدر و مادر مورد آزار و اذیت قرار می گیرند.
خردسال هم برای رهایی از این احساسات منفی خود دست به اعمال بد میزند و پرخاشگر میشود .
اکثر کودکان ترس و ناراحتی خود را بیان نمی کنند بلکه از طریق اعمال پرخاشگرانه آنرا نشان می دهند.
3)مشکلات تغذیه ایی
همان طور که گفته شد تماشای تلویزیون زمان زیادی را از کودک می گیرد و کودک به سمت فعالیت های ورزشی و بازی نمیرود .
این موضوع نشان میدهد که خردسالانی که تلویزیون نگاه میکنند ،آمادگی جسمانی کمتری دارند و به مرور زمان به سمت خوراکی های پر چرب از قبیل فست فود ،آبنبات و شیرینی کشیده میشوند.
تماشای تلویزیون تاثیر زیادی در چاقی کودکان دارد،البته تبلیغات تلویزیونی هم در این مورد بی تاثیر نیست .
این تبلیغات در مراحل رشد کودک هم نیز تاثیرات منفی میگذارد.کودکان مفهوم فروش را درک نمی کنند کودک هر چیزی را که می بیند باور میکند و می خواهد همان چیز را داشته باشد .
کودکان زیر هشت سال تفاوتی بین تبلیغات و سرگرمی قائل نیستند.برای کودکان یک برنامه تبلیغاتی مانند یک برنامه کارتون عمل میکند .
بیش از شصت درصد این تبلیغات غلات ، آبنبات،غذاهای چرب و اسباب بازی های مختلف هستند .
کارتون هایی که محصولات اسباب بازی را تبلیغ می کنند ،از جذابیت های خاص تری برخوردار هستند.
کودکان این محصولات را میخواهند و اگر این محصولات را نداشته باشند احساس کمبود میکنند .
4)مصرف مواد مخدر :
درست است که تلویزیون مواد مخدر را تبلیغ نمی کند و شما هم هیچ گونه تبلیغ را در این مورد نمیبینید .با این حال این کار به طور غیر مستقیم انجام می شود .
زمانی که یکی از بازیکنان فیلم و یا کارتون سیگار روشن می کند ، مخصوصا اگر این شخصیت محبوب هم باشد روی کودک تاثیر منفی می گذارد .
این کودکان در دوران نوجوانی تمایل بیشتری به مصرف دخانیات دارند .
رسانه های تصویری به تلویزیون ختم نمی شود . امروزه شبکه های اجتماعی مانند یوتیوب ، اینستاگرام و توییتر چنین خشونت هایی را گسترش میدهند .
5)حساسیت زدایی نسبت به خشونت
کودکانی که شاهد خشونت رسانه ای هستند حساسیت زدایی خود را از دست میدهند، یعنی کمتر شوکه میشوند .
این افراد نسبت به درد و رنج دیگران حساسیت کمتری دارند و با دیگران همدلی نمیکنند .
رسانه های خشونت آمیر مخصوصاً بازی های خشن ، همدلی کودک را کم میکند.
بسیاری از بازی های محبوب شبیه به تکنیک های مدرن نظامی هستند که عواطف سربازها را نسبت به کشتار خاموش می کند .
وظیفه شما در این مورد این است که در مورد رده بندی سنی بازی ها اطلاعات کافی داشته باشید .
میتوانید بازی های منفی را که تاثیرات منفی می گذارند به کل حذف کنید و یا برنامهریزی داشته باشید که کودک در ساعات مشخص بازی کند.
زمان بندی باعث می شود کودک برای وقت خود بیشتر ارزش قائل شود و اولویت ها را بشناسد.
6)ترس
یکی دیگر از پیامد های خشونت رسانه ای ترس است.بسیاری از کودکان پس از تماشای یک فیلم ترسناک خواب و خوراک ندارند .
واقعیت این است که دنیای بچهها سادهتر و لطیفتر از چیزی است که تصور می کنیم. خردسالان و کودکان به کوچک ترین چیزها حساسیت نشان می دهند و برای خودشان هیولا و دیو می سازند .
کودکان به مرور زمان از اتاق تاریک،سایه ها و تنهایی می ترسند و نمیتوانند عواطف خود را به درستی کنترل کنند .
این کودکان اغلب کابوس میبینند.
از اختلالات خواب رنج می برند.
بعضی از این کودکان آنقدر حساس می شوند که دچار وسواس فکری و اضطراب میشوند .
بعضی از این اختلالات عبارتند از :
فوبیا و رفتار های پرخاشگرایانه ، انزوا ، افسردگی و ناامیدی ، وحشت شبانه و اختلال خواب ، اختلال و وسواس فکری ، اضطراب اجتماعی ، اختلال استرس پس از سانحه و اختلال پیش فعالی و نقص توجه نام برد .
7)الگو برداری اشتباه
خشنونت رسانه ای به کودک یاد می دهد که پرخاشگری راه حل مناسب برای حل کردن مشکلات است .
خردسالان با شخصیت های تلویزیونی و کارتونی همزاد پنداری می کنند و از آنها الگو می گیرند .
تحقیقاتی که توسط آکادمی اطفال آمریکا انجام شده است به نتایج نگران کنندهای رسیده اند که به آنها اشاره خواهیم کرد :
تقریبا نیمی از صحنه های خشونت آمیز توسط شخصیت های محبوب و جذاب انجام میشود.
هفتاد درصد این شخصیت ها هیچ پشیمانی از خود نشان نمی دهند.
چهل در صد از این خشونت ها با طنز و خنده همراه هستند .
پیام و مفهوم بسیاری از این فیلم ها اشتباه است .
این رسانه ها خشونت را به عنوان ابزاری برای حل مشکلات معرفی می کنند.
در صورتیکه در دنیای واقعی پرخاشگری اصلا مناسب نیست و باعث ترس ، عدم کنترل و تحریک پذیری بیشتری میشود.
زندگی همیشه بی نقص نیست
اما همیشه آن گونه است که آن را می سازی
پس به آن معنا ببخش و خاطره انگیزش کن
و هرگز اجازه نده کسی شادی را از تو بدزدد.
راهکارهای پیشگیری از تاثیر خشونت رسانه ای بر کودکان
1)مطالعه کتاب قصه
داستان ها بخشی از میراث مردمان گذشته است . قصه خوانی کودکان را به دنیای جدیدی میبرد و کودکان را با تاریخ ، سنت و معنای فرهنگ آشنا می کند .
خردسالان به صورت ذاتی عاشق قصهها هستند و مجذوب کلمات و افسانه ها میشوند. داستان، کودک را به درون خود میبرد و تصاویر ذهنی و گفتاری را به کودک یاد میدهد.
این کار مغز کودک را تحریک میکند و تفکر کودک را افزایش میدهد. این کودکان به مرور به شناخت بیشتری در مورد محیط اطراف خود میرسند و با قدرت تخیل آشنا میشوند .
در صورتی که تلویزیون فقط تصاویر آماده را نشان میدهد.
دیگر کودکان نیاز ندارند که از تفکر و تخیل خود استفاده کنند.
به مرور زمان کودک از قدرت خلاقیت محروم میشود.
و چیزی برای به چالش کشیدن در زندگی ندارد .
2)نظارت کنید :
تحقیقات نشان می دهد که نظارت والدین بر محتوای رسانه ها از کودکان در برابر پیامد های منفی محافظت می کند .
والدین می توانید فیلم ها و برنامه هایی که کودک به آنها علاقه دارد را شناسایی کنید
بر آنها نظارت داشته باشید .
می توانید در هر مورد با کودک در مورد تاثیر مخرب خشونت و عواقب آن صحبت کنید .
شما باید فرزند خود را راهنمایی کنید.
در عین حال برای فرزند خود ارزش قائل شوید
کودک را در تصمیم گیری آزاد بگذارید .
این کار باعث می شود که کودک بیشتر از تفکرات خود استفاده کند.
و بتوانند مسیر درست را از مسیر اشتباه تشخیص دهد.
در صورتیکه اگر اشتباه هم بکنند باز تجربه کسب میکنند.
3)با سرگرمی جایگزین کنید :
زمانی که کودک را از رسانه های تصویری محروم می کنید،کودک احساس خوبی ندارد و مدام بهانه گیری می کند.
برای اینکه کودک و خردسال به شرایط عادت کند در ابتدا باید تفریحات جایگزین را پیدا کنید و سپس به مرور محرک ها را حذف کنید .
بعضی از این تفریحات عبارتند از :
گردش های خانوادگی
بازی های فکری (پازل ، شطرنج و مکعب روبیک )
سرگرمی های تحرکی ( عمو زنجیر باف، صندلی بازی )
خواندن داستان برای کودک
کاردستی درست کردن با کودک
انجام فعالیت های ورزشی مانند فوتبال ،والیبال و طناب بازی
4)بازی درمانی
در بازی درمانی با کودکان پرخاشگر چطور رفتار می کنیم ؟
در بازی درمانی احساسات مثبت و منفی کودک را بیرون میکشیم .
درمانگر یک رابطه عمیق با کودک برقرار میکند و از طریق قصه و داستان می تواند چیزهایی که کودک به والدین خود نمیتواند بگوید را از کودک بپرسد .
این گونه بچه ها معمولا مقاومت دارند،زمانی که از طریق قصه و بازی وارد میشویم،کودک شروع به بیان احساسات خود می کند.کودک با قهرمان داستان همانند سازی میکند و شروع به گفتن احساسات خود میکند .
گاهی رواندرمانگر رنگین کمانی از احساسات ایجاد می کند و کودک احساسات خود را نشان میدهد ، بیان می کند و اندازه احساسات خود را تشخیص میدهد.
سپس بر روی افکار منفی کودک کار میشود.
بر روی چرخه رفتاری کودک کار میکنند و آنرا تغییر میدهند.
کم کم به کودک یاد می دهند که با بیان هیجانات خود میتواند خشم خود را کم کند.
بیشتر اوقات ملاقاتی با والدین تنظیم میشود و یک سری آموزش ها به والدین داده میشود.
5)بی اعتنایی کنید
هدف کودکان از کج خلقی کردن و پرخاشگری فقط جلب توجه کردن بزرگسالان است.
والدین باید سعی کنند به این کار فرزند خود بی اعتنایی کنند،یعنی هر زمانی که کودک فریاد میزند ، کج خلقی و پرخاشگری می کند،بی اعتنایی کنند .
کودکان زمانی که به شدت داد و فریاد میکنند،والدین هیچ وقت با منطق نمی توانند کودک را متوجه کار اشتباه بکنند.
فقط باید سعی خود را بکنید که از آن محل دور شوید،چون ممکن است با در آغوش گرفتن و نوازش کردن کودک نتوانید احساسات کودک را تغییر دهید.
پس سعی کنید از آن محیط فاصله بگیرید و خود را به کاری مشغول کنید.
6)فرزند را در تنهایی خود رها کنید
اگر کودک بین دو تا سه سال سن دارد،والدین می توانند به کودک آموزش دهند که هرگاه عصبانی شد بر روی صندلی که در اتاق وجود دارد بنشیند و تا زمانی که گریه میکند و عصبانی است اجازه پایین آمدن از روی صندلی را ندارد.
ولی برای کودکانی که بزرگتر هستند می توان به کودک گفت که تا زمانی که ناراحت و عصبانی است در اتاق بماند و تا زمانی که آرام نشده است اجازه بیرون آمدن از اتاق را ندارد .
ولی باید بیرون از اتاق کودک را کنترل کنیم که خطری کودک را تهدید نکند .
بنابراین بعد از اینکه گریه کودک تمام شد،مطمئناً کودک پیش شما خواهد آمد و شما باید طوری رفتار کنید که انگار اتفاقی نیفتاده است.
باید با آغوش باز کودک را بپذیرید و کودک نباید متوجه شود که با عصانیت خود توانسته است روی شما تاثیر بگذارد .
7)کودک را تشویق کنید
سعی کنید به کودک خود پاداش بدهید تا عمل خوب کودک را تقویت کنید . پاداش ها حتما نباید جایزه و خوراکی باشند .
پاداش ها گاهی ممکن است کلمه باشد و این کلمات بیشتر اوقات خیلی موثر هستند.
مثلا کودک شما در یک موقعیتی که حدس می زنید عصبانی شود ولی عصبانی نمیشود، به جای اینکه به کودک بگویید:” ممنون که جیغ نمی کشی” بگویید : خیلی خوشحالم که با من همکاری میکنی !
همانطور که در بالا اشاره شد خشونت رسانه ای باعث بروز عوارضی مانند اضطراب،افسردگی ، انزوا،وحشت شبانه ،استرس و… در کودک می شود بهتر است با بهترین مشاور و رواندرمانگر کودک تماس بگیرید و یا اولین وقت مشاوره را رزرو نمایید.
اگر بازخوردی در باره ی این مطلب دارید و یا هر گونه انتقادات،پیشنهاداتی در راستای خدمت رسانی بهتر به شما مهربانان و همراهان عزیز را از طریق بخش نظرات مطرح نمایید.
0
0
رای ها
امتیازدهی به مقاله