در دنیای پرتنش امروزی، احساس فشار و استرس بسیار رایج است. چه در مسائل کاری، خانوادگی یا شخصی، چه در محیط خانه یا اجتماع، فرقی نمی‌کند… یافتن لحظه‌ای آرامش در میان این همه هرج و مرج، خودش یک چالش است. اینجاست که متد 5s کارآمد است. 5s در ابتدا به عنوان یک روش توسعه در بیزینس بود، 5s رفته رفته وارد تکنیک‌های سبک زندگی شد. 5s تکنیکی کارآمد برای کمک به پاکسازی ذهن، رفع به هم ریختگی‌های ذهنی، برنامه‌ریزی مسیر رسیدن به هدف و کسب موفقیت حساب می‌شود. در این مقاله، چگونگی استفاده ازمتد 5s را بررسی می‌کنیم.
5 گام رسیدن به موفقیت 
این بار با تکنیک 5s ژاپن
ممکن است نام کن ماری را شنیده باشید، یک سیستم سازماندهی خانه که توسط Marie Kondo اختراع شده است. این روش، خانه‌های درهم و برهم را به فضاهای مرتب و ساده برای زندگی تبدیل می‌کند. اصول 5s مشابه روش کن ماری است.
با این وجود که 5s فقط برای مرتب کردن خانه نیست، همونطور که درست نیست بگوییم تولیدات موفق، فقط مربوط به سرعت در تولید است. برای 5s عمق بسیار بیشتری از روش کن ماری وجود دارد. بنابراین، بیایید هدف 5s و معنای واقعی 5s را بررسی کنیم:
معادل 5s در زبان انگلیسی، مخفف عبارت‌های Sort، Set in Order، Shine، Standardize و Sustain است. که در ادامه به توضیح اجمالی موارد پنجگانه متد 5s می‌پردازیم.
5s در ابتدا با هدف ایجاد یک فضای سازمان یافته و کارآمد، با حذف موارد غیرضروری، چیدمان ابزارها و تجهیزات برای دسترسی آسان، و تمهیداتی برای حفظ پاکیزگی و کاهش آسیب‌های انسانی و سازماندهی در کارخانه‌ها مطرح شد.
در حالی که 5s ابتدا برای بهبود و رشد بیزینس و تولید طراحی شده بود، اصول آن را می‌توان در سایر زمینه‌های زندگی از جمله فضای شخصی و ذهنی هم اعمال کرد.
فعالیت‌های 5s در ذات خود، با ایجاد و حفظ زمینه‌های کاری کارآمد و موثر، که هدف‌اش بهبود اساسی و پایدار است، نظم و انضباط مورد نیاز را ایجاد می‌کند.
روش 5s به بهترین وجه، در این فلسفه خلاصه می‌شود: مکانی برای همه چیز و هر چیزی در جای خود.
5s از 5 کلمه ژاپنی سرچشمه گرفته است:
مرتب سازی (Seiri): حذف آنچه که مورد نیاز نیست.
سازماندهی (Seiton): سازماندهی آنچه پس از مرتب سازی باقی می‌ماند.
درخشش (Seisou): محل مورد نظر را تمیز و بازنگری کنید.
استانداردسازی (Seiketsu): استانداردهایی را برای 5s بنویسید.
دیسیپلین یا پایداری (Shitsuke): استانداردهای 5s را به طور مداوم اعمال کنید.
- شاید برایتان مفید باشد: 7 توصیه برای اینکه از حال بد خلاص شده و به حال خوب برسیم
منشا و تاریخچه 5s
روش 5s از ژاپن پس از جنگ جهانی دوم به عنوان ابزاری برای افزایش بهره وری در فرآیندهای تولید ظهور کرد. تویوتا در ابتدا آن را به عنوان بخشی از سیستم تولید تویوتا (TPS) خود اجرا کرد، 5s یک رویکرد تولیدی شد که به طور قابل توجهی به موفقیت صنعتی ژاپن کمک کرد.
5s یک روش سازماندهی سازمانی است. که برای اولین بار در ژاپن مطرح شد. متد 5s ابتدا توسط تائیچی اوهنو، طراح شرکت تویوتا و شیجئو شینگو، یکی از کارمندان این شرکت تویوتا، تعریف و معرفی شده است.
در طول سال‌ها، روش 5s از زمینه صنعتی اولیه خود فراتر رفته و در بخش‌های مختلف، از جمله مراقبت‌های بهداشتی، آموزش و پرورش، خانه‌داری و مهم‌تر از همه، روانشناسی، سبک زندگی و پاکسازی ذهن کاربرد پیدا کرده است.
5s در خانه داری
مفهوم 5s ، یک روش نشات گرفته از تولیدات ژاپنی است که از قدرت سازماندهی و پاکیزگی برای افزایش بهره‌وری استفاده می‌کند. در خانه‌داری هم 5s شامل همین موارد مرتب‌سازی، تنظیم نظم، درخشش، استانداردسازی و پایبندی به آن است، در نهایت اصولی برای حفظ عملکرد بهینه خانه تعریف می‌شود.
اصول 5s در خانه داری هم تأثیرات عمیقی دارد. یک محیط تمیز و به خوبی سازماندهی شده، نه تنها از نظر زیبایی شناسی و بصری دلپذیر است، بلکه برای یک سبک زندگی سالم و پربارتر بسیار مهم است.
از تکثیر گرد و غبار و آلرژی‌ها جلوگیری می‌کند، سطح استرس را کاهش می‌دهد و در زمان جستجوی اقلام صرفه‌جویی می‌کند.
استفاده شخصی سازی شده از اصول 5s در خانه داری می‌تواند خانه‌های ما را به فضاهایی منظم، مرتب، دلنشین با انرژی مثبت تبدیل کند.
بهبود سبک زندگی با متد 5S ژاپن
اگر می‌خواهید سبک زندگیتان را بهبود ببخشید و برای آن تلاش کنید، می‌توانید از متد 5s استفاده کنید. این متد در ٥ قدم به ما یاد می‌دهد محیط و زندگیمان را نظم بدهیم.
１. سامان دهی (sort)
اولین مرحله شامل حذف موارد غیرضروری است. با پاکسازی، محیطی ایجاد می‌کنیم که در آن همه چیز در خدمت هدفی باشد و به کارایی فضا کمک کند.
چه چیزی این روزها مدام مورد استفاده شما هست و برای شما مفید است؟ و چه چیزی مورد نیاز شما نیست؟ چیزی که شما بیش از یک سال هست که از آن استفاده نکرده‌اید، دیگر مورد نیاز شما نخواهد بود. (مگر یادگاری‌ها)
متد 5s به ما می‌گوید که ما از وسایلی که سال‌هاست به آنها رجوع نکرده‌ایم، انرژی منفی زیادی می‌گیریم، پس ٢ راه بیشتر نداریم:
– دور بیاندازیم یا ببخشیم، خانه ی خود را از وسایل ناکارآمد پاک کنین.
– در جعبه‌ای بگذاریم و روی آن بنویسیم فعلا غیرقابل استفاده! و یک انباری منظم ترتیب دهیم.
２. نظم و ترتیب (set in order)
این اصل 5s در مورد سازماندهی اقلام باقیمانده به شیوه‌ای منطقی است که اطمینان حاصل شود هر آیتم دارای یک مکان مشخص است. این کار مکان یابی اشیاء را آسان‌تر می کند و از جایابی نادرست جلوگیری می‌کند.
برای مثال لباس‌هایی که بیشتر مورد استفاده هستند را جایی از کمد قرار بدهیم که دم دست باشد، یا ابزارآلات کار خود را طوری بچینید که برای برداشتن یکی از آنها مجبور نباشید بقیه لوازم خود را به هم بریزید.
از چیدن تمام وسایل غیرضروری خانه روی اُپن آشپزخانه یا میز نهارخوری خودداری کنید، برای کلیدهای منزل جای مشخص قرار دهید و…
３. پاکیزه سازی (shine)
تمیز کردن و نگهداری منظم، کلید این مرحله 5s است. یک فضای تمیز نه تنها خوب به نظر می‌رسد بلکه باعث سلامت و تندرستی نیز می‌شود.
تمیز بودن حس طراوت و زنده بودن به انسان می‌دهد، اگر روی میز شما همیشه گرد و غبار باشد، شما هیچگاه از آن میز احساس مثبتی دریافت نخواهید کرد. اما منظور از این مورد فقط نظافت نیست. برای مثال سرجای خود گذاشتن لوازمی که مصرف روزانه دارد هم جزوی از این روند می‌باشد.
مثال قابل توجه دیگر: اپلیکیشن‌های بسیاری است که این روزها در موبایل خود نگه داشته‌ایم اما از آنها استفاده‌ای نمی‌کنیم، می‌توانیم با دقت در تایم آزاد موبایلمان را چک کنیم، اپلیکیشن یا عکس‌های اضافی را پاک کنیم، یا آنها را در فولدری جداگانه نگه داریم.
4. استانداردسازی (standardize)
این مرحله شامل ایجاد هنجارها و روالی مشخص برای سه مرحله اول 5s است. تمیز کردن منظم هفتگی، یا تمیز کردن روزانه می‌تواند به استانداردسازی رویکرد 5s کمک کند.
برای دائمی کردن این مراحل در زندگی، شما باید به استانداردهایی نهایی برسید. و این برای هر فرد یا سازمان منحصر به فرد است، برای مثال استاندارد زندگی شما این است که چیزی جز کاغذ و قلم روی میز شما نخواهد بود! هر روز 8 لیوان آب بخورید، یا دوش صبحگاهی بگیرید.
بی‌نظمی آفت هدف‌‌گذاری‌هاست، پس برای اینکه به بی‌نظمی دچار نشوید، نباید استاندارد‌هایتان را به هیچ عنوان رها کنید!
5. دیسیپلین یا حفظ و نگهداری (sustein)
گام نهایی 5s ، حفظ شیوه‌های اجرا شده در طول زمان است. این شامل حفظ نظم و انضباط در به کارگیری اصول 5s برای اطمینان از نتایج طولانی مدت است.
همه‌ی برنامه‌ریزی‌ها انجام شده، اما “رعایت نمی‌شود!” و همه چیز پس‌رفت می‌کند، اینجاست که تمام زحمات شما به هدر می‌رود و اشتیاق و انگیزه را در شما از بین می‌برد. پس استانداردهای خود را حفظ کرده و به آن متعهد باشید تا به عقب برنگردید.
- مقالات مرتبط : مقالات روانشناسی فردی
- خدمات مرتبط : مشاوره روانشناسی تلفنی، آنلاین با چت – 09125005342 – مشاوره خانواده | مشاوره توسعه فردي
چگونه از 5s برای پاکسازی ذهن و کاهش آشفتگی خود استفاده کنیم؟
1. مرتب سازی :
در مرحله ی اول 5s ، از مرتب کردن افکار خود و شناسایی موارد مهم و غیرمهم شروع کنید. تمام وظایف، ایده‌ها و نگرانی‌های خود را بنویسید و آنها را بر اساس فوریت و اهمیت، اولویت‌بندی کنید.
برای پیگیری همه چیز می‌توانید از فهرست کارها یا دفترچه یادداشت استفاده کنید. مرتب کردن افکارتان در ابتدا می‌تواند دشوار باشد، اما این یک گام اساسی در کاهش درهم ریختگی خود و ایجاد وضوح ذهنی است.
2. به ترتیب تنظیم کنید:
در مرحله‌ی دوم 5s هنگامی که افکار خود را مرتب کردید، وقت آن است که آنها را سازماندهی کنید. وظایف، برنامه و ایده‌های مرتبط را با هم گروه‌بندی کنید و سیستمی برای مدیریت آنها ایجاد کنید.
ممکن است از یک برنامه‌ریز در موبایل، تقویم موبایل یا اپلیکیشن‌های دیجیتالی دیگر، برای کمک به سازماندهی خود استفاده کنید.
ایجاد برنامه و هدف‌گذاری‌های کوچک، می‌تواند به شما کمک کند تا کنترل بیشتری بر مدیریت افکارتان داشته باشید و آشفتگی ذهنی خود را کاهش دهید.
3. درخشش
این مرحله در تکنیک 5s به تمیز کردن و حفظ فضای کاری اشاره دارد. در زمینه ذهنی، این به معنای مراقبت از خود است. پس خویشتن دوست باشید.
مطمئن شوید که خواب کافی دارید، چکاپ سالانه انجام می‌دهید، غذاهای سالم می‌خورید و به طور منظم پیاده‌روی یا ورزش می‌کنید. مراقبت از سلامت جسمانی می‌تواند به شما کمک کند احساس سرحالی و انرژی بیشتری داشته باشید.
علاوه بر این، صرف وقت برای انعکاس افکار و احساساتتان، به شما کمک می‌کند تا زمینه‌های درهم‌تنیدگی افکار خود را که ممکن است بازدارنده باشد، شناسایی کنید. و این نوعی ذهن آگاهی است.
4. استانداردسازی:
در مرحله‌ی چهارم 5s روال‌ها و عادت‌هایی را برای حفظ حضورذهنی خود در لحظه، ایجاد کنید. این ممکن است مشخص کردن زمانی باشد که هر روز برای مرور چک‌لیست کارهای خود و اولویت‌بندی اهداف خود اختصاص می‌دهید.
یا در طول روز، زمان مشخصی استراحت می‌کنید تا ذهن خود را از افکار روز خالی کنید و دوباره شارژ و سرحال بشید.
ایجاد روال ثابت در 5s به کاهش خستگی، تصمیم‌گیری بهتر و افزایش بهره‌وری شما مرتبط است، استانداردسازی در متد 5s می‌تواند به کاهش به هم ریختگی و بدحالی و افزایش ذهن آگاهی کمک کند.
5. پایداری:
در نهایت، مهم است که تمرکز ذهنی خود را در طولانی مدت حفظ کنید. تکنیک 5s را به مرو پیاده سازی کنید، و مثل یک باور به آن پایبند و وفادار بمانید.
افکاری شفاف و مرتب شده، اهدافی کوتاه مدت و دست یافتنی، مراقبت از سلامت جسمی و روانی، ایجاد روال مشخص و ثابت را برای حضور در اکنون و کاهش تنش را به یک عادت تبدیل کنید.
ذهن آگاه و حضور در لحظه، نه گذشته و آینده! کلید ترفند 5s است.
سخن آخر:
استفاده از متد 5s برای پاکسازی ذهن و کاهش تنش‌های فکری، می‌تواند ابزاری قدرتمند در دنیای پرمشغله امروزی باشد.
با مرتب کردن افکار خود، سازماندهی برنامه‌ها، مراقبت از خود، نوشتن برنامه‌های روزانه خود در طولانی مدت، می‌توانید استرستان را کاهش دهید، بهره‌وری خود را افزایش بخشید و در زندگی روزمره خود احساس آرامش و تمرکز بیشتری کنید.
به محیط اطراف خود اهمیت بدید. ترجیحا از چیدمان حداقلی فضا یا سبک مینیمال در چیدمان داخلی استفاده کنید، وسایل، لباس‌ها، ابزارهای جدید را جایگزین قدیمی‌ها کنین، نه اینکه به آن اضافه کنین!، وسایل خراب یا شکسته و ناقص را یا تعمیر و استفاده کنین، یا آنها را در اختیار افرادی که بتواند از آن استفاده کند، قرار دهید.
تهویه‌ی مناسب محیطی را که داخلش هستید، جدی بگیرید. انباری، کمد و کشوها را از وسایل بی‌استفاده، تلنبار نکنین. از نظم‌دهنده‌ها استفاده کنین و… تا احساس آرامش کنین.
ما برای بهبود و بالا بردن کیفیت زندگی، تلاش می‌کنیم. و دوست داریم روندی رو به جلو داشته و ذاتا علاقمند به پیشرفت هستیم، بنابراین متد 5s را امتحان کنید و ببینید چگونه می‌تواند به شما کمک کند.
ذهن خود را از موارد بیهوده و وسواس و نوشخوار‌ذهنی پاک کنید و ذهنی آرام و منسجم داشته باشید. در طول مسیر موفقیت یا برای شروع هدف‌گذاری، می‌توانیم از یک روانشناس خوب در این زمینه، مشاوره و تکنیک‌های جدید دریافت کنیم.
در آخر پیشنهاد می‌کنم، از یک دفترچه‌ی پلنر و برنامه‌ریزی که این روزها همه جا یافت می‌شود، برای اجرای متد معجزه آسای 5s استفاده کنید.
بیست سال بعد شما از کارهایی که انجام نداده‌اید ناراحت می‌شوید، نه کارهایی که انجام داده‌اید،
پس طناب قایق‌تان را از ساحل باز کنید و از ساحل امن خود به سوی آب‌های آزاد برانید و خطر کنید.
جستجو کنید، رویا بسازید و کشف کنید.
مارک تواین
به خانه بر می گردیم به خواندن ادامه دهید:
8 مانع بین شما و موفقیت امسال 💪
13 چیزی که برای رسیدن به موفقیت باید بی خیال آنها شوید
تیپ شخصیتی و رابطه مستقیم آن با موفقیت شغلی
مشاوره توسعه فردی برای غلبه بر مقاومت در مقابل تغییر در زندگی فردی و سازمانی
ترس نرسیدن به هدف در زندگی 😱برای رسیدن به هدف باید جنگید
