بخشش و گذشت خود و دیگران در زندگی یعنی :
زمانی که خطایی را از جانب خود یا دیگران می بینیم توان نادیده گیری آن را داشته باشیم.
و یا از کنار آن بگذریم.
و یا حالتی برای ما ایجاد کند که نسبت به آن رفتار، بی تفاوت باشیم.
بخشش و گذشت خود و دیگران در زندگی
آیا باید دیگران را ببخشیم؟ بله، تحقیقات نشان می‌دهد که بخشش و گذشت فواید زیادی دارد.« بخشش درمانی » به کاهش اضطراب و افسردگی، امکان تصمیم‌گیری بهتر و توانایی بیشتر در مدیریت احساسات منجر می‌شود.
البته رفتار منفعلانه (داشتن روحیه بخشش و گذشت )به این معنی نیست که تصور کنیم،” خب هر کسی می تواند نسبت به ما رفتاری زشت و ناپسند را داشته باشد” و با این ذهنیت، هر وقت هر کسی که به ما بدی کرد، از کنار او بگذریم.
رفتار منفعلانه یعنی زمانی که در مقابل رفتار خطا و اشتباه دیگران قرار می‌گیریم، باید به یاد داشته باشیم که؛
هیچ انسانی وجود ندارد که خطا نکرده باشد.
همچنین انسانی را نخواهیم یافت که 100 درصد کامل باشد.
همواره این آموخته را هم برای خویش و هم برای دیگران به یاد داشته باشیم و تمرین کنیم.
به یاد داشته باشیم:
احتمال اینکه یک فردی به طور ناخواسته یا کاملا خواسته، خطایی را در حق ما انجام دهد وجود دارد.
پس باید در نظر داشته باشیم که امکان دارد ما هم همان رفتار را نسبت به افراد دیگر داشته باشیم.
همانطور که خودمان انتظار داریم دیگران نسبت به خطای ما بی تفاوت باشند.
ما هم می توانیم توقع و انتظار بخشش و گذشت را نسبت به خطای افراد مختلف داشته باشیم که البته درجات خاص خود را دارد.
بخشش و گذشت رهایی از رنجش یا خشم است.
بخشش و گذشت به معنای آشتی نیست.
لازم نیست فرد به همان رابطه برگردد یا همان رفتارهای مضر یک مجرم را بپذیرد.
بخشش و گذشت برای سلامت روان کسانی که قربانی شده‌اند بسیار مهم است. به جای اینکه آنها را از نظر عاطفی درگیر یک بی عدالتی یا تروما کند، مردم را به جلو سوق می‌دهد.
نشان داده شده است که بخشش و گذشت خلق و خوی را بالا می‌برد، خوش بینی را تقویت می کند و در برابر خشم، استرس، اضطراب و افسردگی محافظت می کند.
با این حال، سناریوهایی وجود دارد که در آن بخشش و گذشت بهترین راه برای یک فرد خاص نیست.به طور مثال قربانی آزار جنسی وقتی به خود اجازه نمی دهد که نبخشد، قدرت بیشتری پیدا می‌کند.
بخشش و گذشت چه فایده ای دارد؟
به من گفته اند که “به نفع خودم” ببخشم؟ بخشش و گذشت چرا؟
نگه داشتن خشم و عصبانیت منجر به ترشح هورمون‌های استرس مانند کورتیزول و آدرنالین در بدن می‌شود. یک جریان ثابت از این مواد شیمیایی می‌تواند منجر به استرس و اضطراب و همچنین کاهش خلاقیت و حل مشکل شود.
پس بخشش و گذشت ، بسیاری از پیشرفت‌های روان‌شناختی مثبت را در فرد ایجاد می‌نماید
بخشش و گذشت باعث بهبود روابط و سالم تر شدن آن خواهد شد
بخشش و گذشت باعث بهبود سلامت روان می‌گردد.
بخشش و گذشت باعث کاهش اضطراب، استرس و کاهش خصومت ناسالم می‌شود.
سیستم ایمنی قوی تر با داشتن روحیه بخشش و گذشت
بخشش و گذشت باعث بهبود سلامت قلب می‌گردد.
بهبود عزت نفس با بخشش و گذشت
از مزایای عاطفی بخشش و گذشت ترمیم روابط بالقوه ارزشمند، رشد به عنوان یک فرد، و انجام اعمال خیر به خودی خود، بدون توجه به پاسخ و نظر دیگران می‌گردد.
علاوه بر منافع شخصی، الگوبرداری از بخشش و گذشت برای دیگران ممکن است به بهبود بین نسلی و حتی اجتماعی منجر شود.
پس به یاد داشته باشید که فایده و نتیجه اول و آخر بخشش و گذشت به خود شما بر می‌گردد و در سلامت ذهن،جسم و روان شما بسیار تاثیر گذار است.
چرا بخشش برای برخی از ما اینقدر سخت است؟
بخشش و گذشت برای ما بسیار سخت است، زیرا در حالی که بخشش و گذشت بخشی از روند درمان است، ولی بخشش و گذشت به تنهایی مشکل را حل نمی‌کند.
شما هرگز نمی توانید به حالت قبل برگردید،اگرچه ممکن است کسی را که به شما ظلم کرده است،ببخشید.ولی ممکن است نظر شما نسبت به او برای همیشه تغییر کند.
رایج ترین جرم ها خیانت، فریب، دزدی، سوء استفاده از قدرت، خودخواهی، بدخواهی و خودخواهی است. اینها می‌توانند در محل کار به یک شکل ظاهر شوند.
به این معنی که رهبران و مدیران باید آماده باشند تا در صورت بروز هر یک از این جرم ها با آنها برخورد کنند.
تنها گزینه شما این است که اجازه دهید کارمند مورد نظر از محل کارش به جای دیگری منتقل شود و یا آنها را ببخشید و به کار و فعالیت خود ادامه دهید.
پس، بخشش و گذشت به معنای فراموش کردن اتفاقات نیست، بلکه ترمیم رابطه به بهترین شکل ممکن و پشت سر گذاشتن رویداد در صورت امکان است.
از آنجایی که اعتماد یک جزء ضروری کسب و کار و زندگی است، لذا هر رهبر،مدیر و یا فردی از افراد جامعه باید بخشش و گذشت را بیاموزد.
بخشش و گذشت 2 جنبه دارد:
1- بخشش و گذشت نسبت به خویشتن
2- بخشش و گذشت نسبت به دیگران
تحقیقات نشان داده که چه بخشش و گذشت نسبت به خود و چه بخشش و گذشت نسبت به دیگران، هر دو، حال انسان را بهتر خواهد کرد.
بخشش و گذشت استرس و تنش های ماهیچه ای را کاهش داده، سیستم ایمنی بدن را تقویت می کند،حتی فشار خون فرد را پایین می آورد.
بخشش و گذشت نسبت به خویش
معمولا ما روزانه به خاطر اشتباهات و خطاهای خودمان 300 الی 400 مرتبه به خود حمله می کنیم. به خود بد می‌گوییم، با خویش کلنجار می رویم، خود را نهیب می زنیم.
ولی حواسمان نیست که اگر این سرزنش های بیش از حد واقعا کارساز بود، خب چرا نتوانستید یک انسان کامل باشید و چرا نتوانستید اشتباهات گذشته را تکرار نکنید.
ما نمی گوییم که خود را سرزنش نکنید،بلکه می‌گوییم سرزنش به اندازه اش خوب می‌باشد.
خوب است بدانید ما 2 نوع فکر داریم:
1- فکر معمولی
2- فکر نوشخواری
فکر معمولی یعنی وقتی خطایی از ما سر زد، مشکلی برایمان پیش آمد،بیاییم حل مسئله کنیم و در نهایت یک جمع بندی از آن فکر داشته باشم.
سوال: دلیل افسردگی یک فردی که دائم خویش را سرزنش می کند چیست؟
پاسخ: چون این فرد فکر نوشخواری خویش را فعال کرده است.
فکر نشخورای یعنی فرد حالتی را در ذهن خود ایجاد کرده و مدام این فکر و حالت را در ذهن خود تکرار و با این فکر خود را سرزنش می‌کند و این سرزنش ها پایان ندارند.
تخلیه ذهن از افکار منفی با رهایی از فکر و خیال زیاد از حد
زمانی که شما قصد انجام کاری را دارید، می گویید به نام خداوند بخشنده و مهربان، بدین معنی که باید بخشش و گذشت ، قسمتی از روند زندگی هر انسانی باشد.
معمولا وقتی که ما کاری ناتمام را داشتیم و آن را به انتها رساندیم، دیگر زیاد خود را درگیر آن کار نخواهیم کرد.
در واقع، دیگر بار روانی برای آن کار در نظر نمی‌گیریم، زیرا آن کارتمام شده و دغدغه خاصی از آن در ذهن ما باقی نمی‌ماند.
برای مثال، تصور کنید شما 10 مرتبه سمت یخچال رفته و آب خوردید، 9 بار آب بوده و خوردید، شاید فراموش کنید، یعنی اصلا به آنها فکر نمی‌کنید.
اما آن دفعه که سمت یخچال رفتید و آب نبوده همیشه در ذهن شما مانده باشد.
ارتباط این موضوع با بخشش و گذشت در چیست؟
در بعد بخشش و گذشت می‌گویند وقتی که با آدمها ارتباط خوبی دارید و یک رابطه را به انتها می‌رسانید، دیگر شما درگیر آن فرد نخواهید بود.
اما خب خیلی از اوقات ما هم درگیر خویش و خطاهای خود و هم درگیر دیگران و خطاهای آنها می باشیم.
به علت اینکه این مسئله به انتها نرسیده و شما در حقیقت هم خطاهای خویش و هم خطاهای آن فرد را به دوش می کشید و همیشه این موضوع در ذهن شما کلنجارهایی را ایجاد خواهد کرد.
به خاطر همین دغدغه ها و کلنجارهای ذهنی نمی‌توانید خود و یا اطرافیان خود را مورد بخشش و گذشت قرار دهید.
خوب است بدانید ما 3 نوع سیستم تنظیم عاطفی و هیجانی در مغز خویش به طور کاملا ارثی داریم.
1- آن سیستمی می باشد که از ما در برابر خطر محافظت می کند.
خب شما وقتی یک مار یا یک حیوان درنده بینید، و یا اگر یک خودرو با سرعت زیاد به سمت شما بیاید، چه می‌کنید؟
مسلماً از خویش دفاع خواهید کرد. این اولین سیستمی می‌باشد که به طور کاملا ذاتی خداوند در وجود انسانها قرار داده است.
2- سیستم محافظت از ما در برابر احساساتی نظیر گرسنگی و تشنگی است که با تغذیه ما در ارتباط می‌باشد.
این هم کاملا ارثی هست و با بخش هایی مانند هیپوتالاموس و دیگر قسمت های مغزی ما (همان غریزه) در ارتباط است.
3- سیستم بخشش و گذشت:
این هم به طور کاملا ذاتی در وجود انسانها قرار دارد و قسمتی از مغز ما به نام ( پل دماغی یا مغزی) است.
این قسمت از مغز ما انسانها، مرکز بخشش و گذشت ، همدلی و حتی دروازه‌ی درد نیز است و در مجموع نیز به آن مرکز پاک کردن و لایه روبی خاطرات منفی می‌گویند.
تصور کنید بنده امروز با شما دچار سوء تفاهم شده‌ام. اما شاهد این خواهیم بود که در روز اول، هر دوی ما تمایل به بخشش و گذشت یکدیگر نداریم.
اما در اثر گذر زمان، حالتی ایجاد می شود که هم بنده و هم شما توان کنترل خشم خود را داشته و کنترل شده رفتار خواهیم کرد.
پس در اینجا اولین ویژگی و یکی از تکنیک‌هایی که ما می‌توانیم آن را مورد استفاده قرار دهیم، این می‌باشد که خیلی از اوقات، گذر زمان قادر به حل مسائل و مشکلات پیش آمده می باشد.
به طور کاملا ارثی می‌توان کینه ها، کدورت ها و رنج ها و در مجموع حالت هایی که در ما موجب ایجاد آزار شده را در گذر زمان با بخشش و گذشت حل کرد.
در نتیجه، بگذاریم یک مدت از آن مسئله که باعث آزردگی‌مان شده بگذرد.
این گذر زمان حالتی را در ما ایجاد خواهد کرد که ما آمادگی بخشش و گذشت نسبت به خویش و دیگران را داشته باشیم.
یک بعد دیگر از بخشش و گذشت مرتبط با چگونگی پرورش خودمان است.
ویژگی های شخصیتی ما ممکن است به گونه ای تنظیم باشد که مواجهه با اشتباهات و خطاهای دیگران در ما ایجاد کینه نماید و مانع از بخشش و گذشت دیگران گردد.
یعنی تفاوت های فردی هم در بخشش و گذشت نقش دارد.گاهی می بینید، بنده در یک خانواده‌ای تربیت شده ام که آنها به هیچ عنوان نمی بخشند.
از صبح تا شب، کارشان این است که خود و دیگران را سرزنش کنند و در محیط و حالتی پرورش یافتم که اصلا امکان بخشش و گذشت را در بنده ایجاد نکرده است.
در نتیجه اگر فرد یا افرادی به بنده بدی کرده‌اند و اگر نارویی زده و خطایی کردند، امکان بخشش و گذشت آنها را ندارم.
در نهایت یک بعد به ویژگی های تربیت محیطی نیز بر می‌گردد.
اما در رابطه با تکنیک های بخشش و گذشت ، جدیدا در روانشناسی واژه‌ای به نام بخشش درمانی به این اشاره می کند که ما در حقیقت باید در طول زندگی مان این را تمرین کنیم.
ما معمولا در پروسه بخشش و گذشت ، اولین سوالی که از خود می‌پرسیم این است که آیا توان بخشش و گذشت کسی که در حقیقت با ما رفتار بدی می‌کند،را داریم یا خیر؟
خب در مرحله اول، فقط در ذهن ما این شکل خواهد گرفت که ما در آینده توان بخشش او را داریم، نه در حال حاضر.
در نتیجه ما باید خشم خویش را ابراز کنیم، اما این ابراز خشم باید به طور کاملا سازنده و با کمترین آسیب به خویش و دیگران باشد،که ما معمولا به این حالت که در مرحله اول اتفاق می‌افتد تخلیه هیجانی می‌گوییم.
ما می توانیم با آن فرد، در یک زمان و جای مناسب صحبت کنیم.چون میزان خشم ما کاهش یافته است.
زیرا می گویند: زمانی که شما خشمگین می شوید، 3 الی 5 دقیقه، خشم شما در بالاترین حد ممکن می‌باشد.
زمانی هم که خشم ما در بالاترین حد ممکن باشد، اگر آن را بروز دهیم، به خویش و دیگران صدمه خواهیم رساند.
به این علت است که باید در یک محیط مناسب و در یک جای آرام،با نیت بخشش و گذشت در رابطه با آن مسئله با خود و دیگران صحبت کنیم.
5 گام برای بخشش و گذشت خود و دیگران
آیا تا به حال از خود پرسیده اید که چگونه ببخشم؟ این آموزش به شما پاسخ همان سوالات را می دهد.
1) هنگامی که در طول روز افکاری مانند عصبانیت، خشم، ناامیدی، رنجش یا هر نوع افکار نابخشودنی دیگری در سر دارید، از خدا برای این قبیل افکار منفی و ناصحیح که در زندگی و قلب خود دارید، توبه و بخشش بخواهید.
این به شما امکان می‌دهد در لطف ، بخشش و گذشت روزانه قدم بردارید! تمرین بخشش و گذشت همچنین به شما این امکان را می‌دهد که قلب خود را پاک نگه دارید.
همانطور که در کتب های آسمانی به ما می‌گوید، «به شیطان جایی ندهید» به این معنی که اصلاً به او در زندگی خود جای پایی ندهید!
2) از خدا بخواهید که به شما کمک کند تا روحیه بخشش و گذشت داشته باشید.
«پروردگارا، برای بخشش و گذشت این شخص از تو کمک می‌خواهم. تو می دانی که من در مورد آنها چه احساسی دارم، پروردگار، اما من تحت تأثیر احساساتم قرار نمی‌گیرم. من تحت تأثیر کلمه تو هستم که می‌گوید ببخش.»
3) با ایمان و با اعتقاد ببخش.
«خداوندا، کلام تو می‌گوید که باید بخشش و گذشت داشته باشم. پس خداوندا، با ایمان و به اراده خود و با استعانت از تو می‌بخشم.»
همچنین ممکن است بخواهید چندین بار بگویید: “من می بخشم”، “من می‌بخشم”، “من یک بخشنده هستم”، “من یک بخشنده هستم.” این به شما کمک می کند که بذر بخشش و گذشت را به قلب خود بیاورید.
4) برای کسی که به شما توهین کرده دعا کنید.
بهترین کار برای بخشش و گذشت این است که بر خلاف آنچه آنها با شما انجام داده اند یا احساسی که نسبت به آنها دارید،برای آنها دعا کنید.
مثلاً اگر به شما بی‌احترامی کردند، برای آنها دعا کنید که محترمانه، مهربان، محبت آمیز و با برکت باشند و برای خانواده آنها نیز دعا کنید. این دعا زمانی تاثیر گذار و مناسب است که من برای بخشش و گذشت کسی مشکل دارم.
5) دعا کنید و ایمان خود را برای خود رها و آزاد کنید.
این کار با فراخوانی چیزهایی، به زندگی و قلب شما انجام می‌شود که می‌خواهید، زیرا مهم است که زندگی خود را برکت دهید و ایمان خود را آزاد کنید.
مثلا «پروردگارا، تو را شکر می‌کنم که محبت تو مرا احاطه کرده است و زندگی مرا آباد می‌کنی و برکات مرا تعقیب می‌کند و بر من غلبه می‌کند».
هر چه احساس می کنید کمبود دارید، آن چیزها را وارد زندگی خود کنید و به خاطر آنها خدا را شکر کنید تا زمانی که آشکار شوند. به این معنی که شما آنها را می بینید که به وقوع می‌پیوندند.
از این نجواها و دعاها به عنوان یک ندای درونی و از بخشش و گذشت برای برکت زندگی خود و دیگران استفاده کنید.
در این تمرین قلب خود را پاک و از نابخشودگی پاک نگه می‌دارید و مایه خیر و برکت برای زندگی دیگران و همچنین زندگی خود خواهید بود. داشتن روحیه بخشش و گذشت شما را قادر می‌سازد تا زندگی پیروزمندانه ای بر نفس درونتان داشته باشید!
برای مشاوره تلفنی ، آنلاین و یا حضوری در زمینه اینکه چگونه دیگران را ببخشیم ؟ و چرا بخشش وگذشت اینقدر سخت است کافی است با ما در تماس باشید و اولین وقت مشاوره با دکتر زهره واثقی بهترین مشاور زوج درمانگر و خانواده درمان در تهران را رزرو نمایید.
