یعنی راهی داره که خجالتی نباشیم؟
اولین راه این هست که احساس خجالت و مانند دیگر احساساتمون به رسمیت بشناسیم. در جامعهی ما برخی احساسات مانند ترس یا خجالت ، منفی طلقی میشن در حالیکه این احساسات ذاتا طبیعی هستن، و بسته به شرایط میتونن نتیجهی مثبت یا منفی داشته باشن.
داشتن یک استایل خجالتی لزوماً یک مشکل نیست. این اشکالی نداره که حتی در جمع، زمانی و به گوشه نشینی یا سکوت اختصاص بدین.
اما احساس خجالت برخی افراد رو از راحتی و اجتماعی بودن، آنطور که خودشون دوست دارن خارج میکنه، چون نمیگذاره از معاشرت و بودن در کنار دیگران لذت ببرن.
خجالت و کمرویی باعث میشه که از دیگران فاصله بگیریم و اینطوری بعضی موقعیتهای اجتماعیمون و از دست بدیم.
احساس خجالت باعث میشه در تعاملات اجتماعی با دیگران احساس تنهایی یا ناامنی کنیم.
با احساس خجالت در بعضی موقعیتها ممکنه دچار سرگیجه بشیم، عرق کنیم، تپش قلب بگیریم، احساس کنیم حالمون بد شده، یا به لکنت بیفتیم…
برخی از افراد دلشون میخواد کمتر احساس خجالت و کمرویی کنن، ما برای آنها در این مقاله، به ۱۵ نکته کارآمد برای رهایی از احساس خجالت ، اشاره کردهایم…
۱۵ تکنیک آسان برای رهایی از احساس خجالت
تصور کنین در مکانی شلوغ هستین و به نظر میرسه که همه، به جز شما در حال معاشرت و خوشگذرانیاند. شما گوشهای ایستادین، تنها و ساکت، در حالیکه فرصتهای زیادی برای ارتباط با بقیه و گفتوگوهای کوتاه وجود داره، اما نمیتونین خودتون و وادار به معاشرت کنین.
وقتی مردم به شما میگن انقدر خجالتی نباشین، آزاردهنده است. آنهایی که چنین مسئلهای ندارن فکر میکنن برای غلبه بر احساس خجالت، فقط باید خودتون و بیرون بریزین. اما چطوری؟
برای همه آسان نیست با افرادی که نمیشناسن گفتگو کنن. مهارتهای اجتماعی برخی افراد به طور طبیعی مثل سایرین به وجود نمیاد، و این اشکالی نداره.
اما احساس خجالت میتونه روی تمام بخشهای زندگی تأثیر بگذاره. در محل کار، زندگی شخصیمون، محیطهای خانوادگی یا دوستانه و هر اجتماعی که حضور داریم… و مهمترین پیامدش این است که بر عزت نفس و اعتماد بنفسمون تأثیر منفی میگذاره.
افراد خجالتی برای پیدا کردن دوستای جدید مشکل دارن. نمیتونن در گفتگوها مشارکت کنن و گاهی یک هویت اجتماعی جالب بسازن.
از آنجایی که تعاملات اجتماعی، ضروریه. خجالتی بودن، صمیمیت و در روابط افراد کم میکنه. و اگر نتونن به اندازه کافی تعامل داشته باشن، باعث میشه منزوی و تنها بشن.
خوشبختانه، راههایی برای تشخیص اینکه چه موقعیتهایی باعث میشه شما احساس خجالت کنین و نحوه غلبه بر آنها وجود داره:
۱. دقیقاً باید مشخص کنید با چه کسانی و در چه مکانهایی به شما خجالت دست میدهد.
اگر فرد خجالتی هستید طبیعیه که این حس در مکانهای مختلف، متفاوت باشد. دقیقاً مشخص کنید و بنویسید بیشتر با چه کسانی شما این حس بهتون دست میده.
عدهای در محیطهای خانوادگی بیشتر خجالت میکشند و در محیطهای رسمی این حس را ندارند. ولی بعضی در محیطهای خانوادگی به نسبت محیط بیرون کمتر دچار خجالت میشوند.
پس از قبل مشخص کنید وقتی وارد جمعی میشوید، به چه دلایلی حس خجالت دارید؟ تمام موارد و بنویسید. مثلا فکر میکنید به دلیل یک خاطره تلخ گذشته یا کودکی است؟ یا میترسید مورد قضاوت دیگران قرار بگیرید؟
قائدتا پیش فرضهایی وجود دارد که سبب میشود احساس خجالت مداوم تکرار شود، همهی اینها را بنویسید و به چالش بکشید.
- شاید برایتان مفید باشد: دلایل کمبود اعتماد به نفس
2. مشخص کنید وقتی که احساس خجالت میکنید به لحاظ جسمانی و ذهنی چه نشانههایی دارید؟
آیا وقتی دچار خجالت شدید میشوید، ضربان قلبتون بالا میره یا عرق میکنید؟ احساس میکنید برای حرف زدن به لکنت میافتید؟ تمام علائم فیزیکی را یادداشت کنین.
به لحاظ ذهنی فکر کنید وقتی وارد جمعی میشید یا مهمانی میروید در ذهن شما چه میگذرد که باعث نگرانی شما میشود؟، آن را یادداشت کنید. مثلا بعضی افراد خجالت میکشند چون به عکسالعملهای دیگران حساس هستند…
۳. مشخص بکنید چرا خودتان را دوست دارید؟
فردی خجالت میکشد که در بسیاری از موارد عزت نفس لازم را ندارد. به طور مثال وقتی فردی با لباس نامناسب به مهمانی برود، احساس خجالت او طبیعی است.
اما فردی که متقابلا با لباسی مرتب و آراسته به مهمانی میرود، ولی به دلیل اینکه اعتماد بنفس کافی ندارد یا خود را دوست داشتنی نمیبینید، نگران بازخورد دیگران است و به شدت دچار حالت خجالت میشود.
پس اگر نقاط ضعف و قوت خود را بشناسید و بپذیرید، دلیلی نیست که خجالت بکشید و دچار استرس و نگرانی بشوید. گاهی افراد تجربه کافی برای شرکت در جلسهها و مهمانی را ندارند و این حالت، مدت کوتاهی به آنها دست میدهد.
4. پیش تصورات ذهنی و نوشخوار فکری را کنار بگذارین
وقتی که فردی خجالتی در مهمانی شرکت میکند، و وارد جمعی میشود، همهاش به این فکر میکند دیگران در مورد من چی فکر میکنن؟ اطرافیان دربارهی من چی میگن؟
خجالت باعث میشه فکر کنیم: من نمیتونم خوب صحبت کنم. اگر من دهان باز کنم، میگویند باز این حرف زد! چرا حرف زدن بلد نیست؟، اگه اشتباه کنم، آبروم میره…
در فوتبال این اصطلاح معروف است که: بهترین دفاع حمله است! این در مورد خجالت هم مصداق دارد.
وقتی وارد جمعی شدید اینبار به جای اینکه مدام در مورد قضاوت دیگران نسبت به خودتون حساس باشید، که در نتیجه باعث میشه هجومی رفتار کنید. در عوض در هر جمعی که قرار میگیرید به دیگران نگاه کنید. مثلا فردی که گوشهی دیگر نشسته خوشحاله یا ناراحت؟ به نظر شما علت چیست؟
با این کار ذهن خود را به اطراف متمرکز کنین و از حمله به خود دست بردارید. توجه به محیط برخلاف تصور، احساس آرامش میدهد و اعتماد به نفس شما را بالا میبرد.
۵. مواجه سازی
حالا با استفاده از دو مرحلهی اول و لیستی که تهیه کردید، وقتی مشخص شد در رابطه با چه کسانی و در چه مکانیهایی دچار استرس میشید. پس به خودتان کمک کنید موارد خجالتی بودن خودتان را رفع کنید.
خودتان را با خجالت مواجه کنین. و آن را یک احساس تلقی کنین نه یک ویژگی منفی. اگر برای صحبت کردن در مقابل جمع هراس دارید، در جاهایی که کمتر برایتان استرسزاست، تمرین کنید. مثلا با مغازهدارها یا با رانندگان تاکسی، زیاد صحبت کنید.
در مواقعی که استرس کمتر هست، اگر بیشتر صحبت کنید، پله پله توانایی شما نسبت به صحبت کردن در جمع بهتر خواهد شد
۶. روی نقاط مثبت تمرکز کنید
ذهن ناخودآگاه ما، هر دستوری که بدیم، دریافت میکنند. افرادی که خجالت میکشند به ناداشتهها و ضعفها فکر کردند. و با افکار منفی گاهی اوقات داشتههای خود را نادیده گرفته یا کم و ناچیز میدانند.
تجربههای تلخ کودکی هم آسیبزاست. وقتی ویژگیهای مثبت خود را مینویسیم، آگاه میشویم نقاط مثبتی داریم که خودمان هم نمیدانستیم یا به آن توجه نمیکردیم. پس با توجه و یادآوری و نوشتن آنها، ناخودآگاه ما، آن را جذب و تقویت میکند و حس خوبی در ما بوجود خواهد آمد.
۷. از قدرت تخیل استفاده کنید
برای رفع خجالت و هراس اجتماعی از تخیل استفاده کنید. تصور کنید مهارت خیلی خوبی در ارتباط با دیگران کسب کردهاید. تصور کنید در مهمانی، با هیجان حرف میزنید و همه به شما با ذوق و شوق، گوش میدهند.
- خدمات مشاوره روانشناسی: مشاوره آرامش در شرایط سخت زندگی بهترین مشاوره خانواده درمانی | مشاوره توسعه فردی برای غلبه بر مقاومت در مقابل تغییر در زندگی فردی و سازمانی | مشاوره توسعه فردي
۸. از دیگران یاد بگیرید
از افرادی که اجتماعی هستند لیستی تهیه کنید و به رفتارشان توجه کنید، با آنها نشست و برخاست داشته باشید. و از آنها الگوبرداری کنین.
توجه کنین افرادی هستند که خیلی اجتماعیاند اما ممکن است از لحاظ جایگاه اجتماعی، موقعیت ناخوشایند یا ضعیفی داشته باشند. ولی با این وجود با دیگران شوخ طبع، راحت و خوشرو هستن.
۹. در فعالیت گروهی شرکت کنید
از آدمهای مورد اعتماد کمک بگیرید. مثلا خانواده شما میتواند در زمینههای مختلف کمکتان کنند. فقط کافی است خودتان بخواهید با آنها در ارتباط باشید.
مطرح کنید که تصمیم گرفتید خجالت را کنار بگذارین، مطمئن باشید آنها استقبال میکنند. در گروههای مختلف اجتماع شرکت بکنید، خیلی وقتا مشخص میشه که افراد ضعیف یا اهل خجالت نیستند، تنها بیتجربه هستند! چون در محیطهای مختلف نبودند و نمیدونن چه رفتار و سخنی داشته باشن.
۱۰. زبان بدن خود را مهم بدانید
وقتی در یک جمع هستید برای غلبه کردن بر حس ناخوشایند خجالت ، زبان بدن خود را تغییر بدهید.
- فقط یکجا ننشینید و کز کنید.
- سرتان را با گوشی گرم نکنید.
- در حالت آناتومی باز قرار بگیرید.
- چانهتان را بالا ببرید.
- با اعتماد به نفس لبخند بزنید.
- دست به سینه ننشینید.
- قوز نکنید.
۱۱. تا جایی که میتوانید اطلاعات و آگاهی خود را افزایش دهید
بعضی وقتها خجالت یا عدم اعتماد بنفس به خاطر این است که فکر میکنیم حرفی برای گفتن نداریم. چون مطالعه نداریم. پس تا جایی که میتونید در مورد مباحث مفید، حوادث روز، تحلیلهای مختلف اجتماعی، اطلاعات داشته باشید.
حتی جوک حفظ کنین و وقتی در جمع قرار میگیرید استفاده کنین.
۱۲. نخواهید تایید و رضایت همه را جلب کنید
قرار نیست در جمع، همه شما را مورد تحسین قرار دهند. تا زمانی که این گونه فکر کنید از خجالت رنج خواهید برد. پس کمالطلب نباشید!
برای مثال اگر در زمان ورود به یک مهمانی، شخصی مقابل شما بلند نشد، استرس و اضطراب نگیرید، پیش ذهنیت نسازید که حتماً شما اشتباهی کردهاید. اگر کسی به دیگران احترام نگذارد از ضعف شخصیتی اوست، پس قرار نیست شما رضایت همه را به دست بیاورید.
۱۳. به خودتان پاداش بدهید
هر وقت تونستید بر بخشی از اضطراب خود غلبه کنید، خودتان را تشویق و تحسین کنید.
اگر در جمعی توانستید خوب صحبت کنید بعد از آن به خودتان بگویید من توانستم، پس خود را مثلا به یک رستوران مهمان کنید. یادتان باشد ذهن ناخودآگاه شما، سعی میکنه که شما را هدایت کنه.
۱۴. رها سازی
وقتی در جمع هستید و متوجه میشوید استرس شما زیاد است. و جرات نمیکنید حرفی بزنید. نگران نشید، به مدت ۲۰ ثانیه خود را رها کنید و با خودتان بگویید که من ۲۰ ثانیه به هیچی فکر نمیکنم. جسم خود را رها کنید تا ریلکس شوید.
به هیچی فکر نکنید و فقط نفس عمیق بکشید. بعد ۲۰ ثانیه به جسم خود برگردید و توجه کنید. دستهایتان را باز کنید و لبخند بزنید، ۱۵ تا ۲۰ ثانیه بعد با کسی صحبت بکنید. این تکنیک را دو یا سه بار در روز انجام بدهید.
- شاید برایتان مفید باشد: تکنیک های بخشش و گذشت خود و دیگران در زندگی
۱۵. به موقعیتهای پیش رو فکر کنید
به پیامد خجالت خود فکر کنید. به هر حال به خاطر خجالت کشیدن، موقعیتهایی را از دست دادهاید. چه بسا به خاطر کمرویی و خجالت موقعیتهای شغلی مناسبی را رد کردید. یا شرایطی بوده که میخواستید مهارتهای خودتان را نشان بدهید، ولی به خاطر احساس خجالت نتوانستید.
و مهمترین روش، عزت نفس را تقویت کنید و خودتان را دست کم نگیرید و به خودتان، دیگران و محیط پیرامون دید مثبت داشته باشید، تا انرژی مثبت به شما برگردد.
نتیجه گیری
بیشتر از همه، خودتان باشید. اشکالی ندارد که روشهای مکالمه متفاوتی را امتحان کنید، که میبینید دیگران از آن استفاده میکنند. اما آنچه را که به هویت و شخصیت شما میخورد، بگویید و انجام دهید.
خود واقعی بودن و جرأت دادن به خودی که نکات مثبت آن دیده شده، چیزی است که اطرافیان و جامعه را به سمت ما جذب میکند.
هر کجا احساس نیاز به کمک کردید، این کمرویی و احساس خجالت را برای مراجعه به روانشناس کنار بگذارین، و از یک روانشناس خوب برای بالا بردن اعتماد بنفس و عزت نفستان کمک بگیرید و مطمئن باشین که این مشکل با همراهی خودتان قابل حل است.
بیاموزید که چگونه
از نقاط قوت خود برای تعیین قدمهای بعدی استفاده کنید
تا سریعتر به اهداف خود برسید.